Marta Ostrowska-Wcisło radca prawny
- kompleksowa obsługa prawna jednostek sektora finansów publicznych
- prawo pracy i prawo cywilne
- obsługa prawna podmiotów gospodarczych
- prawo autorskie
Chcesz wiedzieć więcej o naszym zespole?
Likwidacja spółki komandytowej jest procesem, którego celem jest ustanie bytu spółki poprzez jej wykreślenie
z Krajowego Rejestru Sądowego, a polega na zakończeniu bieżącego prowadzenia działalności spółki, ściągnięciu przysługujących spółce wierzytelności wobec jej dłużników i wypełnienie ciążących na spółce zobowiązań, a następnie upłynnieniu pozostałego majątku spółki. Do likwidacji spółki komandytowej stosuje się co do zasady odpowiednio przepisy Kodeksu spółek handlowych dotyczące spółki jawnej, z pewnymi jednak zastrzeżeniami.
Konieczność przeprowadzenia likwidacji spółki komandytowej spowoduje powstanie choć jednej
z przyczyn rozwiązania tej spółki, wskazanych w Kodeksie spółek handlowych, a którymi są:
Powyższe przyczyny rozwiązania umowy spółki komandytowej można podzielić na te, które mogą być zmodyfikowane wolą wspólników i te, które bezwzględnie prowadzą do rozwiązania spółki. Do pierwszej kategorii zaliczymy: (i) przyczyny rozwiązania wyraźnie wskazane przez samych wspólników (np. osiągnięcie określonego celu, dla którego spółka została zawiązana czy też wyniku finansowego spółki), (ii) podjęcie przez wspólników jednomyślnej uchwały o rozwiązaniu spółki (zgodna wielostronna czynność wspólników, którzy jednomyślnie decydują się zakończyć byt zawiązanej spółki), (iv) śmierć jedynego komplementariusza albo śmierć jedynego komandytariusza, którego spadkobiercą jest jedyny komplementariusz, (v) wypowiedzenie umowy spółki przez wspólnika lub wierzyciela wspólnika (jednostronna czynność jednego lub kilku wspólników lub ich wierzycieli, którzy chcą „wyjść” ze spółki).
Powyższe przyczyny albo wynikają z woli samych wspólników albo wolą wspólników można spowodować, że pomimo zaistnienia określonego zdarzenia nie dojdzie do rozwiązania umowy spółki i będzie ona trwała nadal. Tak będzie chociażby jeżeli umowa spółki tak stanowi lub pozostali wspólnicy tak postanowią pomimo śmierci lub ogłoszenia upadłości wspólnika oraz wypowiedzenia umowy spółki przez wspólnika lub jego wierzyciela.
Do drugiej kategorii zaś należą: ogłoszenie upadłości i prawomocne orzeczenie sądu. Wola wspólników co do dalszego trwania umowy spółki, w przypadku zaistnienia powyższych przyczyn, nie ma żadnego znaczenia tj. wspólnicy nie mogą zatrzymać skutków ich wystąpienia i utrzymać istnienia spółki.
To jakie zdarzenie spowoduje rozwiązanie danej spółki komandytowej wynika z treści samej umowy spółki,
w której znajdziemy uregulowania przejęte z Kodeksu spółek handlowych albo ich modyfikacje.
Poniżej zostaną omówione zagadnienia, nad którymi warto pochylić się nieco głębiej.
Generalną zasadą dotyczącą spółki komandytowej jest to, że śmierć komplementariusza stanowi przyczynę rozwiązania, a więc następnie i likwidacji, spółki. Jeżeli jednak nie chcemy, by śmierć komplementariusza doprowadziła do końca działalności spółki, to już zawczasu w umowie spółki warto wprowadzić postanowienie, zgodnie z którym pomimo śmierci komplementariusza spółka trwa nadal pomiędzy pozostałymi wspólnikami (oczywiście jeżeli w spółce pozostanie nadal choć jeden komplementariusz). Jeżeli takiego postanowienia brak warto poprzez zmianę umowy spółki je wprowadzić, by zabezpieczyć się na przyszłość. Kiedy jest już jednak na to za późno, ponieważ jeden z komplementariuszy zmarł, a w umowie brak było postanowienia, które wykluczałoby rozwiązanie spółki z tego powodu, pozostali wspólnicy mogą postanowić o dalszym istnieniu spółki poprzez podjęcie jednomyślnej uchwały. Nie można jednak zwlekać zbyt długo, gdyż spadkobierca zmarłego komplementariusza może domagać się mimo wszystko przeprowadzenia likwidacji, jeżeli uchwała nie zostanie podjęta niezwłocznie.
Inaczej sytuacja przedstawia się w przypadku śmierci wspólnika jakim jest komandytariusz – tutaj zasada jest odwrotna i jego śmierć nie stanowi przyczyny rozwiązania spółki, chyba że:
Dalsze trwanie spółki w przypadku śmierci wspólnika oznacza, że w prawa zmarłego wspólnika wstępują jego spadkobiercy albo możliwość ta jest przez umowę spółki wyłączona i zastąpiona obowiązkiem spłaty niewstępujących w miejsce zmarłego wspólnika spadkobierców.
Ogłoszenie upadłości spółki komandytowej następuje w trybie prawa upadłościowego. W przypadku upadłości spółki jej rozwiązanie następuje po zakończeniu postępowania upadłościowego, z chwilą wykreślenia z rejestru. Wniosek o wykreślenie z rejestru składa syndyk.
Spółka nie ulega jednak rozwiązaniu, w przypadku gdy postępowanie upadłościowe zostało zakończone
w wyniku zaspokojenia wszystkich wierzycieli w całości lub zatwierdzenia układu albo gdy postępowanie upadłościowe zostało uchylone lub umorzone. Wspólnicy spółki komandytowej mogą wówczas podjąć uchwałę o rozwiązaniu spółki i przeprowadzić jej likwidację albo też spółka będzie istniała nadal.
Jeżeli natomiast zachodzi przypadek ogłoszenia upadłości komplementariusza, należy ten przypadek traktować analogicznie jak w przypadku śmierci komplementariusza. Kiedy ogłosił upadłość jedyny komplementariusz, po zakończeniu procedury likwidacyjnej lub upadłościowej i wykreśleniu go z Krajowego Rejestru Sądowego spółka komandytowa ulegnie rozwiązaniu. Można przewidziećw umowie spółki, że w przypadku gdy występuje w niej więcej niż jeden komplementariusz, ogłoszenie upadłości komplementariusza nie stanowi przyczyny rozwiązania spółki.
Zajście przyczyn rozwiązania spółki powoduje z mocy prawa wszczęcie postępowania likwidacyjnego, które prowadzi w rezultacie do rozwiązania spółki i wykreślenia spółki komandytowej z Krajowego Rejestru Sądowego. Likwidatorami spółki komandytowej są tylko komplementariusze.
Każdy likwidator ma obowiązek dokonania zgłoszenia do sądu rejestrowego w terminie 7 dni od dnia otwarcia likwidacji, obejmującego informację o:
Właściwym sądem rejestrowym jest sąd rejonowy właściwy ze względu na siedzibę spółki. Obecnie tj. od dnia 1 lipca 2021 roku wnioski dotyczące podmiotu podlegającego wpisowi do rejestru przedsiębiorców składa się wyłącznie za pośrednictwem systemu teleinformatycznego - Portalu Rejestrów Sądowych. Wniosek podlega opłacie w wysokości 250 złotych oraz 100 złotych za ogłoszenie w Monitorze Sądowym i Gospodarczym o zmianie wpisu w Krajowym Rejestrze Sądowym.
Likwidację prowadzi się pod firmą spółki z dodaniem oznaczenia "w likwidacji". Otwarcie likwidacji powoduje wygaśnięcie prokury, toteż i w samym okresie likwidacji nie może być ona i ustanowiona.
Jednym z głównych zadań podczas likwidacji spółki komandytowej jest przeprowadzenie sporządzenie bilansu spółki na dzień rozpoczęcia likwidacji. Bilans należy sporządzić w ciągu 15 dni od otwarcia likwidacji. Sporządzenie bilansu na dzień rozpoczęcia likwidacji wiąże się z zamknięciem ksiąg rachunkowych na dzień poprzedzający dzień postawienia spółki w stan likwidacji oraz z otwarciem ksiąg rachunkowych spółki w likwidacji na dzień rozpoczęcia likwidacji. Księgi rachunkowe spółki zamyka się nie później niż w ciągu 3 miesięcy od dnia postawienia jednostki w stan likwidacji. Zamknięcie ksiąg rachunkowych oznacza, że nie można już dokonywać żadnych zmian zapisów księgowych. Bilans powinien zawierać wycenę aktywów zgodnie z Ustawą o rachunkowości.
Po otwarciu likwidacji likwidatorzy zobowiązani są do poinformowania Urzędu Skarbowego o zmianie danych spółki i dodaniu słów „w likwidacji” oraz dokonania zmian danych w zgłoszeniu rejestracyjnym
w zakresie podatku od towarów i usług.
Po sporządzeniu bilansu otwarcia likwidacji z majątku spółki spłaca się przede wszystkim zobowiązania spółki oraz pozostawia się odpowiednie kwoty na pokrycie zobowiązań niewymagalnych lub spornych.
Pozostały majątek dzieli się między wspólników stosownie do postanowień umowy spółki. W przypadku braku stosownych postanowień umowy spłaca się wspólnikom udziały. Nadwyżkę dzieli się między wspólników w takim stosunku, w jakim uczestniczą oni w zysku. Rzeczy wniesione przez wspólnika do spółki tylko do używania zwraca się wspólnikowi w naturze.
Po dokonaniu wszelkich powyższych czynności likwidacyjnych likwidatorzy zobowiązani są do sporządzenia bilansu zakończenia likwidacji.
Likwidatorzy powinni zgłosić zakończenie likwidacji i złożyć wniosek o wykreślenie spółki z rejestru
w terminie 7 dnia od dnia zakończenia likwidacji. Wniosek o wykreślenie podmiotu z rejestru przedsiębiorców składa się wyłącznie za pośrednictwem systemu teleinformatycznego - Portalu Rejestrów Sądowych. Wniosek podlega opłacie w wysokości 300 złotych oraz 100 złotych za ogłoszenie w Monitorze Sądowym i Gospodarczym o wykreśleniu wpisu w Krajowym Rejestrze Sądowym.
W chwili, gdy umowa spółki będzie dopuszczać możliwość jej rozwiązania bez likwidacji i czynności likwidacyjnych, wtedy na podstawie art. 58 § 1 pkt 2 w zw. z art. 103 § 1 Kodeksu spółek handlowych wspólnicy rozwiązują spółkę komandytową poprzez podjęcie przez wspólników jednomyślnej uchwały
w tym zakresie. W uchwale należy także wskazać przechowawcę ksiąg i dokumentów spółki oraz adres, gdzie będą się one znajdować, po wykreśleniu spółki z Krajowego Rejestru Sądowego.
Zakończenie działalności spółki powinno polegać na dokonaniu uzgodnień między wspólnikami co do zabezpieczenia i podziału majątku spółki oraz ustalenia zasad odpowiedzialności wspólników za zobowiązania spółki.
Po dokonaniu czynności w ramach procedury rozwiązania spółki bez likwidacji konieczne będzie jej wykreślenie z Krajowego Rejestru Sądowego. W tym celu wspólnicy składają wniosek o wykreślenie podmiotu z rejestru przedsiębiorców za pośrednictwem systemu teleinformatycznego - Portalu Rejestrów Sądowych wraz z:
Wniosek o wykreślenie spółki podlega opłacie w wysokości 300 zł. Konieczne jest również opłacenie ogłoszenia w Monitorze Sądowym i Gospodarczym w kwocie 100 zł.
W czasie likwidacji likwidatorzy powinni zakończyć bieżące interesy spółki, ściągnąć wierzytelności, ale także wypełnić zobowiązania wobec jej wierzycieli Jeżeli nie da się bezpośrednio spłacić zobowiązań spółki, należy pozyskać środki na ich spłatę, m.in. poprzez upłynnienie majątku spółki. Generalną zasadą jest, że wierzytelności powinny być zaspokajane środkami finansowymi, tzn. nie powinno się w tym celu pozostawiać składników majątku o charakterze niepieniężnym.
Należy pamiętać, że zobowiązania powinny być spłacone wcześniej przed spłatą udziałów wspólników. Nie można doprowadzić do sytuacji odwrotnej.
Wykreślenie spółki z rejestru nie powoduje, że długi spółki, które zaciągnęła podczas swojej działalności zostały umorzone. Jeżeli majątek spółki nie wystarcza na spłatę udziałów i długów, niedobór dzieli się między wspólników stosownie do postanowień umowy, a w ich braku - w stosunku, w jakim wspólnicy uczestniczą w stracie. W przypadku niewypłacalności jednego ze wspólników, przypadającą na niego część niedoboru dzieli się między pozostałych wspólników w takim samym stosunku.
Majątek spółki pozostały po likwidacji jest już majątkiem należącym do wspólników. Komplementariusze odpowiadają za zaciągnięte przez spółkę długi bez ograniczenia, natomiast komandytariusze odpowiadają za zobowiązania spółki wobec jej wierzycieli tylko do wysokości sumy komandytowej.
Zgodnie z art. 7781 Kodeksu postępowania cywilnego wierzyciel spółki komandytowej, która uległa likwidacji może zażądać nadania klauzuli wykonalności przeciwko wspólnikowi na wyroku zasądzającym roszczenie od spółki. Roszczenia mogą być skierowane przeciwko wspólnikowi, który odpowiada bez ograniczeń całym swoim majątkiem za zobowiązania spółki, tj. przeciwko komplementariuszowi lub komandytariuszowi, ale tylko do wysokości sumy komandytowej, przy czym komandytariusz jest wolny od odpowiedzialności w granicach wartości wkładu wniesionego do spółki.
Rozwiązanie spółki po przeprowadzeniu likwidacji następuje z chwilą wykreślenia jej Krajowego Rejestru Sądowego. Księgi i dokumenty rozwiązanej spółki należy oddać na przechowanie wspólnikowi lub osobie trzeciej na okres nie krótszy niż pięć lat. W przypadku braku zgody wspólnika lub osoby trzeciej, przechowawcę wyznacza sąd rejestrowy. Wspólnicy i osoby mające interes prawny mają prawo przeglądać księgi i dokumenty.
W przypadku przeprowadzenia likwidacji spółki komandytowej należy dopełnić po jej zakończeniu szeregu obowiązków związanych m.in. z:
- rozliczeniem podatku,
- wyrejestrowaniem płatnika składek za zatrudnionych pracowników,
- zgłoszeniem zakończenia działalności podlegającej opodatkowaniu VAT,
- przedłożeniem Urzędowi Skarbowemu wykazu majątku sporządzonego na dzień likwidacji oraz spisu z natury sporządzonego na dzień rozwiązania spółki, jeśli spółka jest podatnikiem VAT,
- rozwiązaniem umowy o pracę ze wszystkimi pracownikami na mocy porozumienia stron lub za wypowiedzeniem – jeżeli spółka zatrudniała pracowników.
Doprowadzenie do zakończenia bytu spółki komandytowej i jej wykreślenie z Krajowego Rejestru Sądowego może być poprzedzone przeprowadzeniem sformalizowanej likwidacji bądź poprzez inny sposób zakończenia działalności spółki uzgodniony pomiędzy wspólnikami podjętą uchwałą. Celem uzyskania informacji jakie zdarzenie uruchomi proces rozwiązywania spółki komandytowej należy zapoznać się z treścią umowy spółki, która może powielać rozwiązania przewidziane w Kodeksie spółek handlowych lub wprowadzać postanowienia zmodyfikowane wolą wspólników. Należy zwrócić szczególną uwagę na skutek jaki wywołuje śmierć komplementariusza oraz komandytariusza. Proces likwidacji rozpoczyna się od jej otwarcia, a następnie powoduje obowiązek sporządzenia bilansów: na dzień jej rozpoczęcia i zakończenia, wygaszania bieżącej działalności spółki, spłacania zobowiązań spółki, udziałów wspólników, ściągania należnych spółce należności oraz upłynniania majątku. Spółka komandytowa przestaje istnieć z chwilą wykreślenia jej z Krajowego Rejestru Sądowego, który następuje na wniosek likwidatorów złożony w ciągu 7 dni od dnia zakończenia likwidacji. Zakończenie bytu spółki komandytowej nie powoduje wygaśnięcia jej zobowiązań, które nie zostały pokryte
w toku likwidacji z powodu niewystarczającego na spłatę majątku. Odpowiedzialność za długi ponoszą zgodnie z ogólnymi zasadami dla spółki komandytowej – komplementariusz całym swoim majątkiem osobiście, a komandytariusz z ograniczeniem do wysokości sumy komandytowej.
Jeżeli potrzebują Państwo pomocy przy likwidacji spółki komandytowej - ASIW Kancelaria Katowice służy profesjonalną pomocą prawną adwokatów i radców prawnych przy obsłudze prawnej firm Katowice. Zapraszamy do kontaktu.
Bardzo dziękujemy że przeczytaliście Państwo ten wpis. To motywuje do dalszej pracy. Zachęcamy także do zapoznania się z innymi wpisami z tej kategorii - rozwiązanie spółki jawnej bez likwidacji.
Chcesz wiedzieć więcej o naszym zespole?
