W wyniku nowelizacji ustawy kodeksu spółek handlowych, która weszła w życie dnia 1 marca 2020 roku, procedura przekształcenia spółek handlowych, w określonych wypadkach, uległa znacznemu uproszczeniu oraz skróceniu. Wprowadzone zmiany pozwalają na zastosowanie procedury uproszczonej (w nowej formie) również do przekształcenia spółki cywilnej w spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością.
Zmiana mająca kluczowy wpływ na czas przeprowadzenia przekształcenia SC w spółkę z o.o. dotyczy art. 559 kodeksu spółek handlowych. Przepis ten nakłada obowiązek poddania planu przekształcenia badaniu przez biegłego rewidenta w zakresie jego poprawności i rzetelności. W dotychczasowym brzmieniu przepisu, powyższy obowiązek był nakładany na każdą spółkę, która chciała dokonać przekształcenia. Wiązało się to z inicjowaniem odrębnego postępowania, przed sądem rejestrowym, w sprawie wyznaczenia biegłego rewidenta (który badał plan przekształcenia spółki cywilnej w spółkę z o.o.), a następnie oczekiwaniem na wydanie przez niego opinii z badania. Poza czasem wiązało się to również z kosztami wynagrodzenia biegłego rewidenta, które spółka przekształcana musiała ponieść.
Po nowelizacji ustawodawca ograniczył sytuacje, w których należy poddać plan przekształcenia badaniu przez biegłego rewidenta. Obecnie obowiązek ten ciąży wyłącznie w przypadku przekształcenia w spółkę akcyjną.
Zatem przekształcając spółkę cywilną w sp. z o.o. umożliwiono całkowitą rezygnację z badania przez biegłego rewidenta.
W tym miejscu należy przypomnieć, że spółka cywilna (chociaż nie jest uregulowana w Kodeksie spółka handlowych), tak jak spółki prawa handlowego (spółka jawna, spółka partnerska, spółka komandytowa, spółka z o.o., spółka akcyjna, spółka komandytowo-akcyjna) może zostać przekształcona, mimo, iż nie posiada osobowości prawnej. Uprawnienie takie przewidziane zostało w art. 551 § 2 i § 3 Kodeksu spółek handlowych, który to jednocześnie nakazuje, aby w przypadku przekształcenia spółki cywilnej stosować odpowiednio przepisy dotyczące przekształcenia spółki jawnej w inną spółkę handlową.
Przyjęcie dla procesu przekształcenia spółki cywilnej przepisów przewidzianych dla spółki jawnej, daje wspólnikom tejże spółki możliwość skorzystania z tzw. trybu uproszczonego przekształcenia, przewidzianego w art. 572 Kodeksu spółek handlowych. Spółka jawna (a w naszym wypadku spółka cywilna), która zamierza dokonać przekształcenia w spółkę kapitałową, może skorzystać z powyższego trybu, oraz w konsekwencji pominąć szereg formalności związanych z przekształceniem.
Zasadniczo procedurę przekształcenia spółek możemy podzielić na 3 etapy. Pierwszy z nich to sporządzenie planu przekształcenia oraz, w razie przekształcenia w spółkę akcyjną, poddania go badaniu przez biegłego rewidenta. W trakcie tego etapu organ odpowiedzialny za przekształcenie zobligowany jest do stosownego zawiadomienia wspólników, o podejmowanych działaniach, a także udostępnienia dokumentów stanowiących podstawę przekształcenia. W drugim etapie organ uprawniony do reprezentacji spółki lub wspólnicy prowadzący sprawy spółki podejmują uchwałę o przekształceniu. Ostatni etap obejmuje wpis spółki przekształconej do rejestru a także wykreślenie spółki przekształcanej.
Powyższa, ogólna procedura przekształcenia, wiąże się z dokonywaniem czynności wymagających upływu określonego czasu (np. dwukrotne zawiadamianie wspólników o zamiarze podjęcia uchwały o przekształceniu) jak i przygotowaniu dodatkowych dokumentów (np. planu przekształcenia), które muszą zostać udostępnione wspólnikom, którzy to z kolei mają prawo je przeglądać oraz żądać wydania im bezpłatnych odpisów. Dokonując przekształcenia spółki cywilnej w spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością w trybie uproszczonym wspólnicy nie mają obowiązku sporządzenia planu przekształcenia, nie trzeba także, w sposób formalny, zawiadamiać o zamiarze podjęcia uchwały o przekształceniu. Ponadto wspólnicy pozbawieni są prawa przeglądania dokumentów spółki i żądania wydania z nich odpisów.
Jakie zatem czynności muszą podjąć wspólnicy spółki cywilnej, aby w sposób skuteczny przekształcić prowadzoną przez siebie działalności w spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością.
Pierwszym krokiem jest przygotowanie, przez wszystkich wspólników prowadzących sprawy spółki, sprawozdania finansowego dla celów przekształcenia, projektu uchwały w sprawie przekształcenia spółki oraz projektu umowy spółki przekształconej. Powyższe dokumenty posłużą do przygotowania właściwej uchwały o przekształceniu spółki. Co ważne, przygotowanie powyższych dokumentów może mieć miejsce w tym samym dniu, w którym podjęta zostanie uchwała o przekształceniu.
Drugi krokiem jest podjęcie uchwały, w formie aktu notarialnego, o przekształceniu spółki. Uchwała ta powinna zawierać co najmniej: typ spółki, w jaką zostaje przekształcona; wysokość kapitału zakładowego; zakres praw przyznanych osobiście wspólnikom uczestniczącym w spółce przekształconej; nazwiska i imiona członków zarządu spółki przekształconej; zgodę na brzmienie umowy spółki.
Trzecim krokiem jest złożenie wniosku o wpis spółki do Rejestru Przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego na urzędowym formularzu KRS-W3. W przypadku sprawnego procedowania powyższych czynności, przekształcenie może zostać przeprowadzone w ramach jednego dnia. Jednakże, spółka cywilna (spółka przekształcana) stanie się spółką z ograniczoną odpowiedzialnością dopiero z chwilą wpisu do Rejestru Przedsiębiorców (przekształcenie wywołuje skutki z chwilą wpisu do KRS).
Wspólnicy przekształcanej spółki cywilnej, którzy swoją działalność gospodarczą prowadzili wyłącznie w tej formie, po dokonaniu wpisu spółki z o.o. do KRS, zobligowani są do złożenia zgłoszenia o zaprzestaniu wykonywania działalności gospodarczej. Natomiast nic nie stoi na przeszkodzie, aby dotychczasowy wspólnik spółki cywilnej, będący po przekształceniu wspólnikiem spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, nadal prowadził jednoosobową działalność gospodarczą. W takim przypadku wspólnik powinien złożyć wniosek aktualizacyjny do CEIDG – informujący o zaprzestaniu prowadzenia działalności gospodarczej w formie spółki cywilnej.
Kancelaria prawna w Katowicach Achtelik Siwka i Wspólnicy prowadzi dla swoich klientów kompleksowe procesy związane z przekształcaniem spółek. Jeżeli jesteście Państwo zainteresowani współpracą zapraszamy do zapoznania się z naszymi specjalizacjami i kontaktu.
