Na łamach bloga do tej pory omawialiśmy problematykę związaną z rejestracją, czy też funkcjonowaniem spółek z ograniczoną odpowiedzialnością. Co jednak w sytuacji kiedy wspólnicy dojdą do wniosku, że dalsze prowadzenie spółki z jakichkolwiek względów nie ma już dla nich sensu i chcą ją definitywnie zlikwidować. Dziś odpowiadamy na pytanie - Jak przebiega likwidacja spółki z ograniczoną odpowiedzialnością?
Zgodnie z art. 270 Kodeksu spółek handlowych rozwiązanie spółki powodują:
1) przyczyny przewidziane w umowie spółki,
2) uchwała wspólników o rozwiązaniu spółki albo o przeniesieniu siedziby spółki za granicę, stwierdzona protokołem sporządzonym przez notariusza,
3) ogłoszenie upadłości spółki,
4) inne przyczyny przewidziane prawem.
Na potrzeby niniejszego wpisu skupimy się na sytuacji, gdy procedura likwidacyjna zapoczątkowana została uchwałą zgromadzenia wspólników o rozwiązaniu spółki (art. 270 pkt 2Kodeksu spółek handlowych).
Cele likwidacji sp. z o.o. określone zostały w art. 282 § 1 Kodeksu spółek handlowych, a są to: zakończenie bieżących interesów spółki, ściągnięcie wierzytelności, wypełnienie zobowiązań i upłynnienie majątku spółki. Nowe interesy mogą być wszczynane przez spółkę z o.o. w liwkidacji tylko wówczas, gdy to jest potrzebne do ukończenia spraw w toku.
Zwrócić w tym miejscu należy uwagę, że spółka z o.o., która nie rozpoczęła faktycznie prowadzenia działalności gospodarczej, ani nie zaciągała zobowiązań, może być wykreślona z rejestru handlowego dopiero po przeprowadzeniu likwidacji w całości (vide uchwała Sądu Najwyższego z dnia 18.01.1994 r., III CZP 178/93).
Poniżej przedstawiamy w sposób uproszczony procedurę likwidacji spółki z o.o. w przypadku podjęcia uchwały rozwiązującej przez wspólników - uchwały o otwarciu likwidacji spółki. Oczywiście niniejsze opracowanie nie wyczerpuje wszystkich problemów pojawiających się w toku postępowania, jednakże tworzy pewne wyobrażenie o tym procesie.
W omawianym przypadku procedurę likwidacyjną sp. z o.o. zapoczątkowuje powzięcie przez wspólników uchwały o rozwiązaniu spółki z o.o.. Uchwała ta pod rygorem jej nieważności powinna być stwierdzona protokołem notarialnym (art. 270 pkt 2 Kodeksu spółek handlowych).
Likwidacja spółki z ograniczoną odpowiedzialnością to czas, w którym nie działa zarząd, a jego funkcje pełnią likwidatorzy. Likwidatorem sp. z o.o. może być tylko osoba fizyczna, mająca pełną zdolność do czynności prawnych, która nie jest skazana prawomocnym wyrokiem za przestępstwa wymienione w art. 18 § 2 Kodeksu spółek handlowych, z zastrzeżeniem art. 18 § 2-3 Kodeksu spółek handlowych, oraz członek rady nadzorczej i komisji rewizyjnej (art. 214 § 1 Kodeksu spółek handlowych). Podobnie jak członkowie zarządu, likwidator spółki z o.o. ponosi odpowiedzialność przewidzianą w art. 299 Kodeksu spółek handlowych za zobowiązania powstałe w czasie pełnienia funkcji (uchwała Sądu Najwyższego dnia 28 stycznia 2010 r., sygn. akt 91/09). W praktyce likwidatorami sp. z o.o. najczęściej dotychczasowi członkowie zarządu, jednakże umowa spółki lub uchwała wspólników może stanowić inaczej. Co istotne z dniem otwarcia likwidacji spółki wygasa prokura.
W stosunkach wewnętrznych likwidatorzy są obowiązani stosować się do uchwał wspólników spółki, natomiast w sferze stosunków zewnętrznych do likwidatorów stosuje się przepisy dotyczące członków zarządu (art. 283 § 1 Kodeksu spółek handlowych). Wobec tego likwidatorzy spółki z ograniczoną odpowiedzialnością mają prawo prowadzenia spraw oraz reprezentowania spółki, podobnie jak członkowie zarządu.
Należy wskazać, iż inne organy spółki z ograniczoną odpowiedzialnością jak rada nadzorcza czy komisja rewizyjna, istnieją i funkcjonują w dalszym ciągu. Również uprawnienia kontrolne wspólników, przewidziane w art. 212 Kodeksu spółek handlowychnie nie tracą swojej mocy.
Po podjęciu przez wspólników spółki uchwały o jej rozwiązaniu, likwidatorzy powinni sporządzić bilans otwarcia likwidacji (stosownie do przepisów ustawy o rachunkowości), a następnie przedstawić bilans do zatwierdzenia zgromadzeniu wspólników. W przypadku, gdy likwidacja spółki z ograniczoną odpowiedzialnością trwa dłużej niż rok, likwidatorzy spółki z o.o. powinni po upływie każdego roku obrotowego składać zgromadzeniu wspólników sprawozdanie ze swej działalności oraz sprawozdanie finansowe.
Fakt otwarcia likwidacji, ustanowienia likwidatorów, ich imiona i nazwiska oraz adresy, a także sposób reprezentowania spółki (jak również każda zmiana w tym zakresie) wymaga zgłoszenia do Krajowego Rejestru Sądowego na urzędowych formularzach KRS-Z61 wraz z KRS-ZR i KRS-ZK.
Do KRS należy nadto złożyć notarialnie poświadczone wzory podpisów likwidatora albo likwidatorów spółki, jeżeli osoby pełniące tę funkcję nie uczyniły tego wcześniej (np. w związku z pełnieniem funkcji członka zarządu). Prawo i obowiązek takiego zgłoszenia ma każdy z likwidatorów.
Likwidatorzy powinni ogłosić w Monitorze Sądowym i Gospodarczy o rozwiązaniu spółki i otwarciu likwidacji spółki z o.o., wzywając wierzycieli do zgłoszenia swoich wierzytelności w terminie trzech miesięcy od dnia publikacji ogłoszenia.
Do zadań likwidatorów zgodnie z art. 282 Kodeksu spółek handlowych należy zakończenie interesów bieżących spółki z o.o., ściągnięcie wierzytelności, wypełnienie zobowiązań i upłynnienie majątku spółki w likwidacji. Nowe interesy mogą być wszczynane, gdy jest to niezbędne do ukończenia spraw w toku.
Nie zostało zatem bezwzględnie wykluczone zawieranie nowych umów, byleby służyło to zakończeniu bieżących spraw spółki, ściągnięciu wierzytelności, wypełnieniu zobowiązań i spieniężeniu majątku spółki.
Do czynności likwidacyjnych zalicza się również upłynnienie majątku spółki, poza spieniężeniem majątku również poprzez rozliczenie się z wierzycielami, np. za pomocą wydania im składnika majątku spółki. Ściągnięcie wierzytelności oraz wypełnienie zobowiązań dotyczy zarówno osób trzecich jak i wspólników. W tym celu likwidatorzy mogą doprowadzać do procesów sądowych. Posiadane nieruchomości mogą być zbywane w drodze publicznej licytacji, a z wolnej ręki – jedynie na mocy uchwały wspólników i po cenie nie niższej od uchwalonej przez wspólników.
Możliwe jest wykreślenie z rejestru spółki z o.o., jeżeli w wyniku przeprowadzonego i zakończonego postępowania likwidacyjnego zostanie spieniężony cały jej majątek, a mimo to zostaną niewypełnione zobowiązania ciążące na tej spółce (postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 18 grudnia 1996 r., I CKN 20/96, OSNC 1997, nr 5, poz. 53).
Wniosek o wykreślenie spółki z KRS można złożyć dopiero po zatwierdzeniu przez zgromadzenie wspólników sprawozdania finansowego na dzień poprzedzający podział między wspólników majątku pozostałego po zaspokojeniu lub zabezpieczeniu wierzycieli i po zakończeniu likwidacji (co z kolei nie może nastąpić przed upływem 6 miesięcy od ogłoszenia o otwarciu likwidacji i wezwaniu wierzycieli – art. 286 Kodeksu spółek handlowych). Pozostały majątek dzieli się między wspólników w stosunku do ich udziałów, chyba że umowa spółki stanowi inaczej.
Przyjęte sprawozdanie likwidacyjnej musi zostać ogłoszone w siedzibie spółki i złożone sądowi rejestrowemu, wraz z wnioskiem o wykreślenie spółki z KRS. Ostatnim sprawozdaniem finansowym w toku likwidacji spółki z o.o. jest jednak dopiero sprawozdanie na dzień zakończenia likwidacji, powinno być wykonane w ciągu trzech miesięcy od zakończenia procesu podziału kwot likwidacyjnych pomiędzy wspólników. Sprawozdanie to powinno również zostać zatwierdzone przez zgromadzenie wspólników spółki w likwidacji, ogłoszone i przesłane do Sądu Rejestrowego.
Ustanie bytu prawnego następuje z chwilą uprawomocnienia się postanowienia zarządzającego wykreślenie spółki z o.o. z Krajowego Rejestru Sądowego (art. 694 5 § 2 Kodeksu postępowania cywilnego).
Należy jednocześnie pamiętać, iż księgi i dokumenty spółki powinny być przechowane przez osobę wskazaną w umowie spółki lub uchwale wspólników, a w przypadku jej braku, przez osobę wyznaczoną przez sąd rejestrowy.
Ponadto po wykreśleniu spółki z o.o. z KRS pozostaje nam już tylko dochować kilku formalności, należą do nich:
a) złożenie zeznania podatkowego wraz ze sprawozdaniem finansowym do organu podatkowego i zawiadomienie o zakończeniu postępowania likwidacyjnego sp. z o.o.,
b) wystąpienie do właściwego naczelnika urzędu skarbowego z wnioskiem, sporządzonym na urzędowym formularzu, o wykreślenie zlikwidowanej spółki z rejestru podatników VAT (druk VAT-Z),
c) złożenie deklaracji NIP-2 dla potrzeb zawiadomienia o zmianie statusu podatnika w podatku dochodowym,
d) zawiadomienie GUS o zaprzestaniu prowadzenia działalności gospodarczej przez spółkę (w związku z jej likwidacją).
Prawo spółek Katowice to jedna ze specjalizacji naszych adwokatów, prawników i radców prawnych.
Obsługa prawna firm Katowice dotyczy między innymi przygotowania i przeprowadzenia procesów likwidacji spółek. Pozostajemy do Państwa dyspozycji w tym zakresie i zapraszamy do kontaktu - Kancelaria adwokacka w Katowicach.
