Do góry

Zmiany w prawie pracy work-life-balance

11.04.2023 | Prawo w pracy

Work life balance - nower regulacje w prawie pracy

Dnia 4 kwietnia 2023 roku w Dzienniku Ustaw opublikowana została ustawa z dnia 9 marca 2023 roku o zmianie ustawy Kodeks pracy oraz niektórych innych ustaw. Nowelizacja wprowadza zmiany objęte dwiema unijnymi dyrektywami tzw. rozwiązania work-life-balance. Wprowadzają one zmiany prorodzicielskie i propracownicze. Zmiany wejdą w życie z dniem 26 kwietnia 2023 roku. Poniżej przedstawiam krótkie omówienie, najważniejszych z nich.

Spis treści:

 Umowa na okres próbny

Czas trwania umowy o pracę na okres próbny zależy od rodzaju umowy i okresu na jaki pracodawca ma zamiar zawrzeć z pracownikiem kolejną umowę. Ten zamiar musi znaleźć się w treści umowy na czas próbny:

  1. 1 miesiąc – jeśli pracodawca ma zamiar zatrudnić pracownika na umowę na czas określony krótszy niż 6 miesięcy;
  2. 2 miesiące – jeśli pracodawca ma zamiar zatrudnić pracownika na umowę na czas określony od 6 do 12 miesięcy;
  3. 3 miesiące – jeśli pracodawca ma zamiar zatrudnić pracownika na umowę na czas określony na okres dłuższy lub na umowę o prace na czas nieokreślony.

W zakresie umowy o pracę na okres próbny strony mogą:

  1. uzgodnić, że umowa ta przedłuża się o czas urlopu i innej usprawiedliwionej nieobecności pracownika w pracy, jeżeli wystąpią takie nieobecności;
  2. jednokrotnie wydłużyć okresy próbne jedno i dwumiesięczne, nie więcej jednak niż o 1 miesiąc, jeżeli będzie to uzasadnione rodzajem pracy;
  3. pracodawca będzie mógł ponownie zawrzeć umowę o pracę na okres próbny z tym samym pracownikiem, tylko w przypadku eżeli pracownik będzie zatrudniony w celu wykonywania innego rodzaju pracy.

Prawo do równoległego zatrudnienia

Pracodawca nie może zakazać pracownikowi jednoczesnego pozostawania w stosunku pracy z innym pracodawcą lub jednoczesnego pozostawania w stosunku prawnym będącym podstawą świadczenia pracy innym niż stosunek pracy. Wyjątek stanowi sytuacja, kiedy pracodawca zawrze z pracownikiem umowę o zakazie konkurencji bądź zachodzą inne wyjątki, zawarte w przepisach odrębnych.

Treść umowy o pracę i obowiązki informacyjne

W umowie o pracę należy bezwzględnie wskazać dzień rozpoczęcia pracy. doprecyzowane jest także oznaczenie pracodawcy, w tym osoby fizycznej bez siedziby – należy podać adres zamieszkania.

W umowie na okres próbny należy wskazać rodzaj i czas umowy, która pracodawca ma zamiar zawrzeć, jeżeli przez to umowa na okres próbny jest zawierana na krócej niż 3 miesiące, a także postanowienie o możliwości jej wydłużenia.

W umowie na czas określony wskazać należy czas jej trwania lub dzień zakończenia.

Znacznie rozszerzono wskazany w art. 29 ust. 3 obowiązek informacyjny i podzielono go na dwa terminy do 7 i do 30 dni od dnia dopuszczenia do pracy. Wprowadzono jednak możliwość przekazania informacji  o zatrudnieniu w postaci elektronicznej, która umożliwia ich wydrukowanie i przechowywanie oraz z zachowaniem dowodu ich przekazania. Dodano m, in. obowiązek informowania o:

  1. przysługujących pracownikowi przerwach w pracy,
  2. przysługującym pracownikowi dobowym i tygodniowym odpoczynku,
  3. zasadach dotyczących pracy w godzinach nadliczbowych i rekompensaty za nią,
  4. zasadach pracy zmianowej;
  5. innych niż uzgodnione w umowie o pracę przysługujących pracownikowi składnikach wynagrodzenia oraz świadczeniach pieniężnych lub rzeczowych,
  6. obowiązujących zasadach rozwiązania stosunku pracy, w tym o wymogach formalnych, długości okresów wypowiedzenia oraz terminie odwołania się do sądu pracy
  7. prawie pracownika do szkoleń, jeżeli pracodawca je zapewnia,
  8. nazwie instytucji zabezpieczenia społecznego, do których wpływają składki na ubezpieczenia społeczne.

Zwiększa się także katalog informacji przekazywanych przy skierowaniu pracownika do pracy poza granicami kraju.

Zaniechanie udzielenia informacji jest wykroczeniem pracowniczym.

W przypadku trwających stosunków pracy, pracodawca uzupełnia informacje według nowych zasad na wniosek pracownika, w terminie 3 miesięcy do złożenia takiego wniosku.

Wniosek o zmianę warunków pracy.

Pracownik, zatrudniony u danego pracodawcy co najmniej 6 miesięcy może raz w roku kalendarzowym wystąpić o zmianę rodzaju umowy o pracę na umowę na czas nieokreślony lub bardziej przewidywalne i bezpieczniejsze warunki pracy, w tym zmianę rodzaju pracy lub zwiększenie wymiary zatrudnienia. Pracodawca powinien w miarę możliwości uwzględnić wniosek, a w każdym razie odpowiedzieć w terminie 1 miesiąca. Nieudzielenie odpowiedzi jest wykroczeniem pracowniczym.

Uzasadnianie wypowiedzenia umowy o pracę.

Po zmianach obowiązek wskazania przyczyny uzasadniającej wypowiedzenie umowy o pracę będzie dotyczyło także umowy zawartej na czas określony.

W określonych przypadkach, pracownik, z którym rozwiązano umowę o pracę na okres próbny za wypowiedzeniem ma prawo złożyć w terminie 7 dni wniosek o wskazanie i uzasadnienie przyczyny.

Ochrona sądowa umowy na czas określony.

Pracownik może także żądać ustalenia bezzasadności lub nieprawidłowości wypowiedzenia umowy o pracę na czas określony i domagać się stwierdzenia bezskuteczności takiego wypowiedzenia albo przywrócenia do pracy albo odszkodowania. Ochrona ta została więc zrównana z umową na czas nieokreślony.

Do umów na czas określony trwających jeszcze w dniu wejścia w życie nowych przepisów, ale wypowiedzianych wcześniej oraz do postępowań dotyczących umów wypowiedzianych wcześniej zastosowanie mają przepisy dotychczasowe.

Obowiązkowe szkolenia

Jeżeli akty prawa pracy, regulaminy lub umowa przewidują obowiązek szkolenia pracownika, to takie szkolenie odbywa się na koszt pracodawca i w miarę możliwości w godzinach pracy pracownika, a jeśli nie jest to możliwe to czas szkolenia wlicza się do czasu pracy.

Przerwy w pracy.

Nowe przepisy wprowadzają nowe przerwy wliczane do czasu pracy, uzależnione od czasu trwania dobowego wymiaru czasu pracownika. Im dłuższy dobowy miar czasu tym jedna lub dwie dodatkowe przerwy trwające co najmniej 15 minut. Łącznie więc pracownikowi, którego dobowy wymiar czasu pracy przekracza 16 godzin przysługują 3 przerwy co najmniej 5-minutowe wliczane do czasu pracy.

Zmiany w urlopach.

Nowy urlop opiekuńczy.

Urlop opiekuńczy przysługuje na wniosek pracownika w wymiarze 5 dni w roku , a za czas korzystania z niego pracownik nie zachowa prawa do wynagrodzenia. Przysługiwał będzie w celu opieki lub wsparcia z poważnych względów medycznych członka rodziny lub innej osoby zamieszkującej wspólnie z pracownikiem.

Zwolnienie od pracy z powodu siły wyższej.

Zwolnienie z powodu siły wyższej przysługuje w wymiarze 2 dni lub 16 godzin w roku kalendarzowym dotyczy przypadków nagłych wypadków rodzinnych, spowodowanych chorobą lub wypadkiem, przy których niezbędna jest natychmiastowa obecność pracownika. Będą to dwa dni urlopu lub 16 godzin rocznie z wynagrodzeniem za te dni w wysokości 50% zarobków.

Urlop rodzicielski.

Łączny wymiar urlopu rodzicielskiego uległ zwiększeniu. Przy urodzeniu jednego dziecka przy jednym porodzie wymiar urlopu wynosi teraz 41 tygodni albo 43 tygodnie w razie porodu mnogiego.  W ramach urlopu rodzicielskiego każdemu z rodziców przysługuje prawo do indywidualnego nieprzenoszalnego urlopu rodzicielskiego w wymiarze 9 tygodni. Zwiększeniu ulega także urlop w przypadku łączenia go z wykonywaniem pracy.

Wprowadzono zasiłek macierzyński w wymierzę 70% podstawy wymiaru tego zasiłku za cały okres, bez podziału na różne stawki w różnych okresach, co wpływa ostatecznie na jego zwiększenie.

Elastyczny czas pracy.

Nowe przepisy wyposażają pracowników-rodziców w dodatkowe uprawnienia. Pracownik, który opiekuje się dzieckiem, do ukończenia przez nie 8.roku życia będzie mógł złożyć wniosek w postaci papierowej lub elektronicznej o zastosowanie elastycznej organizacji pracy. Za elastyczny czas pracy uważa się:

  1. pracę zdalną;
  2. system przerywanego czasu pracy;
  3. system skróconego tygodnia pracy;
  4. system pracy weekendowej;
  5. ruchomy czas pracy;
  6. indywidualny rozkład czasu pracy;
  7. obniżenie wymiaru czas pracy.

Pracodawca rozpatruje odpowiednio umotywowany wniosek i informuje o swojej decyzji w terminie 7 dni. Pracownik korzystający z elastycznej organizacji pracy może zawsze wnioskować o powrót do poprzedniej organizacji pracy.


Wróć

Autorzy

Tomasz Grot
adwokat

  • Bieżąca obsługa podmiotów gospodarczych, w tym m.in. budowlanej, produkcyjnej oraz gastronomicznej;
  • Prowadzenie spraw z zakresu prawa cywilnego oraz gospodarczego, w szczególności związanie z odpowiedzialnością kontraktową, deliktową i rękojmią;
  • Prowadzenie spraw rodzinnych – sprawy o rozwód, alimentacyjne i związane z opieką nad dziećmi;
  • Współprowadzi sprawy karne Klientów kancelarii.

Chcesz wiedzieć więcej o naszym zespole?

Sprawdź nasz zespół tutaj…

 

Czytaj też

Zmiany w prawie pracy 2023 – czyli wykaz najistotniejszych zmian.

13.12.2022
Nadchodzą zmiany w prawie pracy. Stopniowo wprowadzane są od dawna sygnalizowane zmiany w prawie pracy. Do Senatu trafiła już przyjęta przez Sejm nowelizacja Kodeksu pracy i niektórych innych ustaw, wprowadzającą szereg istotnych zmian dla pracodawców i pracowników, jak kontrolę trzeźwości…

Zmiany w prawie pracy i kontrola trzeźwości – przykład zapisu w regulaminie pracy.

07.03.2023
Zmiany w prawie pracy to szereg nowych regulacji. Obok pracy zdalnej, kontrola trzeźwości jest tym tematem, który chyba najbardziej interesuje pracodawców. Przygotowaliśmy przykład zapisów regulaminowych, który będzie pomocą przy tworzeniu regulacji wenątrzzakładowych. Kontrola trzeźwości po zmianach w prawie pracy -…

Wynagrodzenie prokurenta i pełnomocnika a ZUS

14.06.2021
Czy wynagrodzenie prokurenta lub pełnomocnika z tytułu powołania podlega ZUS Składki ZUS a wynagrodzenie prokurenta i pełnomocnika Czy od wynagrodzenia wypłacanego prokurentom i pełnomocnikom spółek należy naliczać składki na ubezpieczenie społeczne? Odpowiedź zależy oczywiście od podstawy wypłacania tego wynagrodzenia –…