Wielokrotnie wraz ze śmiercią przedsiębiorcy pojawia się problem związany z praktycznym funkcjonowaniem jego firmy, wykonywaniem umów i kontraktów, relacjami z pracownikami czy dysponowaniem środkami na rachunkach bankowych. Dla zapewnienia ciągłości funkcjonowania jednoosobowych działalności gospodarczych, ustawą z dnia 5 lipca 2018 r. o zarządzie sukcesyjnym przedsiębiorstwem osoby fizycznej i innych ułatwieniach związanych z sukcesją przedsiębiorstw (określanej w treści artykułu Ustawą) wprowadzono możliwość powołania zarządcy sukcesyjnego.
Aby ustanowić zarząd sukcesyjny za życia przedsiębiorcy konieczne jest: 1) złożenie oświadczenia o powołaniu przez przedsiębiorcę, w formie pisemnej pod rygorem nieważności, 2) wyrażenie zgody osoby powołanej na zarządcę sukcesyjnego na pełnienie tej funkcji 3) dokonanie wpisu do CEIDG zarządcy sukcesyjnego. Samo powołanie zarządcy bez dokonania stosownego wpisu nie będzie skuteczne. Do wniosku o dokonanie wpisu w CEIDG nie trzeba dołączać oświadczenia o powołaniu zarządcy oraz oświadczenia o wyrażeniu zgody. Ustanowienie zarządcy możliwe jest także w okresie zawieszenia działalności gospodarczej, ale nie ma takiej możliwości jeżeli została ogłoszona upadłość przedsiębiorcy.
Zarządca sukcesyjny zostaje ustanowiony (rozpoczyna pełnienie swojej roli) w chwili śmierci przedsiębiorcy. Zarządca sukcesyjny będzie mógł być także ustanowiony po śmierci przedsiębiorcy, przez jego spadkobierców bądź małżonka spadkodawcy (na potrzeby niniejszego opracowania ta kwestia zostanie jednak obecnie pominięta).
Jednakże w przypadku gdy:
nie dochodzi do ustanowienia zarządcy, nawet jeśli zostało złożone stosowne oświadczenie o powołaniu wraz z wpisem do CEIDG. W takim przypadku zarządcę sukcesyjnego mogą powołać wyłącznie spadkobiercy bądź małżonek spadkodawcy, w odrębnym trybie.
Przedsiębiorca może powołać na zarządcę sukcesyjnego określoną osobę, bądź też zastrzec, że z chwilą jego śmierci wskazany prokurent stanie się zarządcą sukcesyjnym. W takim przypadku przedsiębiorca albo wskazuje prokurenta, który już wcześniej został ustanowiony, składając oświadczenie, że ta osoba powołana jest na zarządcę sukcesyjnego, albo też, w ramach jednego oświadczenia, powołuje prokurenta wraz z zastrzeżeniem, że stanie się on zarządcą sukcesyjnym.
Dopuszczalne jest również wskazanie przez przedsiębiorcę „rezerwowego” zarządcy sukcesyjnego, powoływanego na wypadek, gdyby zarządca sukcesyjny powołany w pierwszej kolejności zrezygnował z pełnienia tej funkcji albo nie mógł jej pełnić z powodu śmierci, ograniczenia lub utraty zdolności do czynności prawnych, odwołania go przez przedsiębiorcę albo uprawomocnienia się orzeczenia o zakazach, o których mowa w dalszej części artykułu. W takim przypadku, dokonując wpisu w CEIDG, przedsiębiorca wskazuje zarówno powołanie „głównego” zarządcy sukcesyjnego, jak i „rezerwowego”.
Objęcie funkcji przez „rezerwowego” zarządcę sukcesyjnego następuje z chwilą rezygnacji zarządcy sukcesyjnego powołanego w pierwszej kolejności, jego śmierci, ograniczenia lub utraty przez niego zdolności do czynności prawnych, jego odwołania przez przedsiębiorcę albo uprawomocnienia się orzeczenia o zakazach, o których mowa poniżej.
W przypadku natomiast, gdyby tego rodzaju zarządca „rezerwowy” nie został powołany, a jeszcze przed śmiercią przedsiębiorcy zaszłyby zdarzenia, o których mowa powyżej, skutkujące brakiem zarządcy sukcesyjnego powołanego w pierwszej kolejności, to powołanie nowego zarządcy sukcesyjnego możliwe jest wyłącznie przez spadkobierców lub małżonka przedsiębiorcy (a zatem dopiero po śmierci przedsiębiorcy). W art. 11 ust. 4 Ustawy wskazano, że „w przypadku, gdy przedsiębiorca nie powołał zarządcy sukcesyjnego na wypadek zajścia zdarzeń, o których mowa w ust. 2, i zdarzenia te zaszły przed śmiercią przedsiębiorcy, stosuje się przepis art. 12”. Z literalnego brzmienia powyższych zapisów można by więc wnioskować, że jeśli za życia przedsiębiorcy zarządca wskazany w pierwszej kolejności zrezygnuje bądź nie będzie mógł pełnić funkcji, to sam przedsiębiorca pozbawiony będzie możliwości wskazania nowego zarządcy i będą to mogli uczynić dopiero jego spadkobiercy, po jego śmierci. Przy czym trudno jest znaleźć racjonalne uzasadnienie dla rozwiązania, w ramach którego uprawnienie do powołania zarządcy miałoby przejść, de facto jeszcze za życia przedsiębiorcy, na jego spadkobierców, a sam przedsiębiorca miałby zostać pozbawiony tego prawa.
W mojej ocenie celowym byłoby doprecyzowanie powyższego zapisu poprzez wskazanie, że spadkobiercy bądź małżonek uprawnieni są do powołania zarządcy, w przypadku gdy, jeszcze za życia przedsiębiorcy, zaszły zdarzenia uniemożliwiające zarządcy wskazanemu w pierwszej kolejności pełnienie funkcji, a sam przedsiębiorca nie powołał innej osoby na stanowisko zarządcy sukcesyjnego. Przepisy ustawy nie wskazują bowiem, że powołanie zarządcy może nastąpić tylko raz. Zatem logicznym wydaje się być, że skoro przedsiębiorca może powołać, a następnie odwołać daną osobę z funkcji zarządcy, to jednocześnie może następnie powołać inną osobę. Powołanie dalszego, „rezerwowego” zarządcy sukcesyjnego przewidziane jest na wypadek powyższych zdarzeń, w przypadku, gdy będą one miały miejsce zarówno za życia przedsiębiorcy, jak i po jego śmierci (art. 54 Ustawy).
Zarządcą sukcesyjnym może być wyłącznie osoba fizyczna (jedna), która ma pełną zdolność do czynności prawnych oraz wobec której nie został prawomocnie orzeczony:
Ustawa nie wskazuje wprost, czy spełnienie powyższych wymogów, w zakresie dotyczącym opisanych prawomocnych orzeczeń, ma nastąpić na dzień powołania na zarządcę sukcesyjnego, czy też na dzień objęcia tej funkcji (a więc z chwilą śmierci przedsiębiorcy). W ustawie wskazano, że „nie może pełnić funkcji zarządcy sukcesyjnego osoba, wobec której prawomocnie orzeczono (…)”, z kolei zarządca swoją funkcję zaczyna pełnić dopiero z chwilą śmierci przedsiębiorcy. Sugeruje to ewentualnie kwestię możliwości rozważenia zatarcia skazania. Z kolei w stosunku do wymogu dotyczącego posiadania pełnej zdolności do czynności prawnych ustawodawca posłużył się sformułowaniem: „Na zarządcę sukcesyjnego może być powołana osoba fizyczna, która ma pełną zdolność do czynności prawnych” – sam akt powołania polega natomiast na złożeniu określonego oświadczenia przez przedsiębiorcę, a zatem następuje już w chwili wskazania określonej osoby jako zarządcy, następuje to zatem przed objęciem funkcji przez tę osobę.
Zarządca sukcesyjny zobowiązany jest wyrazić zgodę na powołanie; nie ma przeszkód, aby odbyło się to jednocześnie z jego powołaniem, a oświadczenia były złożone w ramach jednego dokumentu. Jednocześnie, obowiązek wyrażenia zgody na powołanie (w sposób świadomy), skutkuje tym, że warunek posiadania pełnej zdolności do czynności prawnych powinien być spełniony zarówno w dniu ustanawiania zarządcy, jak też i z chwilą śmierci przedsiębiorcy, a także przez cały okres pełnienia ten funkcji, a to z uwagi na zakres czynność, do podejmowania których uprawnionych i jednocześnie zobowiązany jest zarządca sukcesyjny.
Zarząd sukcesyjny wygasa z:
Utratę umocowania do pełnienia funkcji zarządcy powodują następujące zdarzenia:
Ponadto, zarządca sukcesyjny przestaje pełnić tę funkcję z:
- jednak nie później niż z dniem wygaśnięcia zarządu sukcesyjnego.
W przypadku zajścia zdarzeń, o których mowa powyżej, do powołania kolejnego zarządcy sukcesyjnego stosuje się przepisy art. 12 ust. 1-9 Ustawy (powołanie przez spadkobierców lub małżonka). Jeśli jednak przedsiębiorca wskazał „rezerwowego” zarządcę sukcesyjnego, to osoba ta pełnić będzie następnie funkcję zarządcy. Uprawnienie do powołania kolejnego zarządcy sukcesyjnego wygasa z upływem miesiąca od dnia, w którym poprzedni zarządca sukcesyjny został wykreślony z CEIDG.
Natomiast do odwołania zarządcy sukcesyjnego po śmierci przedsiębiorcy wymagana jest zgoda osób, którym łącznie przysługuje udział w przedsiębiorstwie w spadku większy niż 1/2. Zarządca sukcesyjny może również zostać odwołany przez sąd w przypadku rażącego naruszenia swoich obowiązków. Na wniosek osoby uprawnionej do powołania zarządcy sukcesyjnego na podstawie art. 12 Ustawy, sąd może jednocześnie powołać wskazaną osobę na zarządcę sukcesyjnego. W tym przypadku przepisu art. 12, regulujących zasady powoływania przez spadkobierców lub małżonka, nie stosuje się.
Przy prowadzeniu przedsiębiorca zarządca sukcesyjny posługuje się dotychczasową firmą przedsiębiorcy z dodaniem oznaczenia "w spadku".
Zarząd sukcesyjny obejmuje zobowiązanie do prowadzenia przedsiębiorstwa w spadku oraz umocowanie do czynności sądowych i pozasądowych związanych z prowadzeniem przedsiębiorstwa w spadku. Zarząd sukcesyjny nie może być przeniesiony, jednak zarządca sukcesyjny może ustanowić pełnomocnika do poszczególnej czynności lub pewnego rodzaju czynności. Nie można też ograniczyć zarządu sukcesyjnego ze skutkiem wobec osób trzecich.
Zarządca sukcesyjny działa w imieniu własnym, na rachunek właściciela przedsiębiorstwa w spadku. Zarządca sukcesyjny może pozywać i być pozywany w sprawach wynikających z wykonywanej przez przedsiębiorcę działalności gospodarczej lub prowadzenia przedsiębiorstwa w spadku oraz brać udział w postępowaniach administracyjnych, podatkowych i sądowoadministracyjnych w tych sprawach. W postępowaniach w takich sprawach zarządca sukcesyjny działa w imieniu własnym, na rzecz właściciela przedsiębiorstwa w spadku. Powyższe dotyczy również spraw związanych z zobowiązaniami czy roszczeniami powstałymi jeszcze za życia przedsiębiorcy.
Zarządca sukcesyjny dokonuje czynności zwykłego zarządu w sprawach wynikających z prowadzenia przedsiębiorstwa w spadku, a w przypadku czynności przekraczających zakres zwykłego zarządu: za zgodą wszystkich właścicieli przedsiębiorstwa w spadku, a w przypadku braku takiej zgody - za zezwoleniem sądu. Jeżeli do ważności czynności przekraczającej zakres zwykłego zarządu wymagana jest forma szczególna, oświadczenie właścicieli przedsiębiorstwa w spadku, obejmujące zgodę, składa się w tej samej formie (przykładowo: przy nabyciu nieruchomości zgoda powinna być wyrażona w formie aktu notarialnego).
W przypadku powołania zarządcy sukcesyjnego, zarząd spadkiem sprawowany przez kuratora spadku albo wykonawcę testamentu nie obejmuje przedsiębiorstwa w spadku.
W okresie zarządu sukcesyjnego zbycie przedsiębiorstwa w spadku albo udziału w przedsiębiorstwie w spadku wymaga zachowania formy aktu notarialnego. Zarządca, w ramach podejmowanych czynności dotyczących przedsiębiorstwa, posługuje się dotychczasowym NIP zmarłego przedsiębiorcy (NIP przechodzi na przedsiębiorstwo w spadku). To przedsiębiorstwo jest też podatnikiem podatków, m.in. VAT, akcyzy, podatku dochodowego. Na fakturach VAT i innych dokumentach podatkowych należy także używać oznaczenia przedsiębiorstwa. Po śmierci przedsiębiorcy CEIDG przekazuje naczelnikowi właściwego urzędu skarbowego informację o danych zarządcy sukcesyjnego oraz zarządcy „rezerwowego”. Z tych samych względów też nie dochodzi do wykreślenia zmarłego przedsiębiorcy z rejestru jako podatnik VAT.
„Przedsiębiorstwo w spadku obejmuje prawa zmarłego posiadacza z tytułu umowy rachunku bankowego, gdy rachunek prowadzony na podstawie tej umowy przeznaczono do wykonywania działalności gospodarczej, czyli przede wszystkim realizacji usług płatniczych w celu rozliczenia zobowiązań powstających w ramach takiej działalności. Kwalifikację tę potwierdza nasz ustawodawca, wprowadzając szczególne reguły dotyczące rachunku bankowego zmarłego przedsiębiorcy w razie ustanowienia zarządu sukcesyjnego (art. 59c p.b.[ustawy z 1997 r. Prawo bankowe])” (tak: Czech Tomasz, Rachunek bankowy objęty zarządem sukcesyjnym, Opublikowano: M.Pr.Bank. 2018/12/51-66).
Spotyka się często jednakże stanowisko, że rachunki oszczędnościowe, w tym oszczędnościowo – rozliczeniowe, nawet jeśli wykorzystywane były przez przedsiębiorcę do prowadzenia działalności gospodarczej, nie wchodzą w skład przedsiębiorstwa w spadku, a tym samym, zarządca sukcesyjny nie będzie uprawniony do dostępu do nich i do dokonywania rozliczeń za ich pomocą. Powyższe stanowisko związane jest z brzmieniem art. 49 Ustawy Prawo bankowe, zgodnie z którym:
Rachunki rozliczeniowe oraz rachunki lokat terminowych mogą być prowadzone wyłącznie dla:
Rachunki oszczędnościowe, rachunki oszczędnościowo-rozliczeniowe oraz rachunki terminowych lokat oszczędnościowych mogą być prowadzone wyłącznie dla:
Zatem, zgodnie z regulacją ustawową, jednoosobowi przedsiębiorcy, w ramach prowadzonej działalności gospodarczej, mogą korzystać wyłącznie z rachunków rozliczeniowych. W praktyce jednak częstym zjawiskiem jest wykorzystywanie właśnie rachunków oszczędnościowo – rozliczeniowych do prowadzenia działalności gospodarczej, co może prowadzić do wniosku, że zarządcy sukcesyjnemu nie przysługuje dostęp do tego rodzaju rachunku, a także że bank może zamknąć tego rodzaju rachunek w związku ze śmiercią przedsiębiorcy.
Należy także wskazać, że zarządca sukcesyjny posiada nieograniczony zakres dysponowania środkami na rachunku bankowym, niezależnie od tego, czy dana dyspozycja może być zaliczona do zwykłego zarządu przedsiębiorstwem w spadku czy też nie. Bank nie jest uprawniony do odmowy dokonania danej transakcji, a także do dokonywania we własnym zakresie oceny, czy dana czynność mieści się w ramach zwykłego zarządu przedsiębiorstwem czy nie, jak również do wprowadzania ograniczeń kwotowych dokonywanych transakcji.
Mając także na względzie możliwość ustanawiania przez zarządcę sukcesyjnego pełnomocnika do poszczególnej czynności lub pewnego rodzaju czynności, należy także sformułować tezę, że zarządca sukcesyjny jest uprawniony do ustanowienia pełnomocnika do dokonywania czynności związanych z operacjami na rachunku bankowym, np. do dokonywania wpłat czy wypłat.
Do wynagrodzenia zarządcy sukcesyjnego stosuje się odpowiednio przepisy ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny o zleceniu. Oznacza to więc, że zasadą jest odpłatność pełnienia funkcji zarządcy sukcesyjnego, natomiast nie partycypuje on w zysku prowadzonego przedsiębiorstwa. Przy czym przepisy nie wykluczają, aby wysokość wynagrodzenia zarządcy była ustalona w oparciu o wysokość zysku przedsiębiorstwa w spadku. Z powyższego przepisu wynika wyłącznie to, że zarządcy nie przysługuje roszczenie o wypłatę udziału w zysku, przy czym może on odrębnie umówić się w tym zakresie ze spadkobiercami. Ustalenia związane z wynagrodzeniem powinny być dokonane ze spadkobiercami bądź właścicielami przedsiębiorstwa w spadku, zatem nie jest dopuszczalne, aby tego rodzaju ustalenia znalazły się w umowie między przedsiębiorcą a zarządcą sukcesyjnym, lub też w oświadczeniu o powołaniu zarządcy.
W mojej ocenie nie ma jednak przeszkód, aby obowiązek zapłaty wynagrodzenia w określonej wysokości (a więc de facto ustalonej między przedsiębiorcą a zarządcą) wynikał z zapisu testamentowego i obciążał spadkobierców. Należy jednak pamiętać o ograniczeniach odpowiedzialności spadkobiercy do wartości stanu czynnego spadku, jak również raczej negatywnie ocenić sytuację, w której obowiązek zapłaty wynagrodzenia obciążałby spadkobiercę, który następnie nie będzie dziedziczyć przedsiębiorstwa.
Następnie, zgodnie z art. 735 Kodeksu cywilnego: „§ 1. Jeżeli ani z umowy, ani z okoliczności nie wynika, że przyjmujący zlecenie zobowiązał się wykonać je bez wynagrodzenia, za wykonanie zlecenia należy się wynagrodzenie. § 2. Jeżeli nie ma obowiązującej taryfy, a nie umówiono się o wysokość wynagrodzenia, należy się wynagrodzenie odpowiadające wykonanej pracy”.
Okolicznościami, które mogą świadczyć o tym, że przyjmujący zlecenie zgodził się wykonać je nieodpłatnie, są zwyczaje panujące w danym środowisku, a także bliskie relacje między dającym i przyjmującym zlecenie, np. rodzinne. Nie bez znaczenia będzie także okoliczność czy zarządcy ma przypadać docelowo udział w majątku spadkowym bądź przedsiębiorstwie, a także okres, przez jaki wykonywał swoją funkcję, ewentualnie też okoliczność, czy zarządca równolegle prowadził inną działalność bądź był zatrudniony.
Niezwłocznie po ustanowieniu zarządu sukcesyjnego zarządca sukcesyjny sporządza i składa przed notariuszem wykaz inwentarza przedsiębiorstwa w spadku, obejmujący składniki przedsiębiorstwa w spadku, z podaniem ich wartości według stanu i cen z chwili śmierci przedsiębiorcy, a także długi spadkowe związane z działalnością gospodarczą zmarłego przedsiębiorcy i ich wysokość według stanu z chwili śmierci przedsiębiorcy.
Niezwłocznie po wygaśnięciu zarządu sukcesyjnego osoba, która pełniła funkcję zarządcy sukcesyjnego, wydaje przedsiębiorstwo w spadku jego właścicielom, a jeżeli zarząd sukcesyjny wygasł przed uprawomocnieniem się postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku, zarejestrowaniem aktu poświadczenia dziedziczenia albo wydaniem europejskiego poświadczenia spadkowego - osobie, która przyjęła spadek. W przypadku braku takiej osoby zarządca sukcesyjny składa wniosek o zabezpieczenie spadku.
Właściciel przedsiębiorstwa w spadku, któremu przysługuje udział w przedsiębiorstwie w spadku w chwili wygaśnięcia zarządu sukcesyjnego, w terminie miesiąca od dnia, w którym dowiedział się o wygaśnięciu zarządu sukcesyjnego, może zażądać od osoby, która pełniła funkcję zarządcy sukcesyjnego pisemnego sprawozdania z prowadzenia przedsiębiorstwa w spadku wraz ze wskazaniem stanu przedsiębiorstwa w spadku na chwilę wygaśnięcia zarządu sukcesyjnego.
Właściciele przedsiębiorstwa w spadku mają prawo do udziału w zyskach i uczestniczą w stratach wynikających z prowadzenia przedsiębiorstwa w spadku, w takim stosunku, w jakim przysługuje im udział w przedsiębiorstwie w spadku. Właściciele przedsiębiorstwa w spadku mogą żądać podziału i wypłaty zysku pomniejszonego o należności publicznoprawne i niepokryte straty z upływem roku od dnia ustanowienia zarządu sukcesyjnego i z końcem każdego kolejnego roku za rok poprzedni. Zysk jest wypłacany w odpowiednich częściach właścicielom przedsiębiorstwa w spadku przez zarządcę sukcesyjnego. Na żądanie właścicieli przedsiębiorstwa w spadku zarządca sukcesyjny wypłaca im zaliczki na poczet przewidywanego zysku, chyba że byłoby to sprzeczne z zasadami prawidłowej gospodarki (przykładowo, gdyby wskutek wypłaty zaliczek nie byłoby wystarczających środków na pokrycie zobowiązań przedsiębiorstwa). Zaliczki mogą być wypłacane wyłącznie ze środków pieniężnych.
Od chwili ustanowienia zarządu sukcesyjnego zarządca wykonuje prawa i obowiązki zmarłego przedsiębiorcy wynikające z wykonywanej przez niego działalności gospodarczej oraz prawa i obowiązki wynikające z prowadzenia przedsiębiorstwa w spadku. Zarządca kontynuuje więc stosunki umowne zawarte przez przedsiębiorcę. Za zobowiązania związane z prowadzeniem przedsiębiorstwa w spadku solidarną odpowiedzialność ponoszą właściciele przedsiębiorstwa w spadku. Zarządca sukcesyjny co do zasady nie ponosi odpowiedzialności za zobowiązania zaciągnięte na rachunek właściciela przedsiębiorstwa w spadku. Zarządca sukcesyjny ponosi odpowiedzialność za szkodę wyrządzoną na skutek nienależytego wykonywania obowiązków.
W przypadku śmierci przedsiębiorcy, gdy zarządca został ustanowiony za jego życia, umowy o pracę nie wygasają. Umowy te wygasają dopiero z dniem wygaśnięcia zarządu sukcesyjnego, chyba że przed tym dniem nastąpiło przejęcie pracownika przez nowego pracodawcę na zasadach określonych w art. 231Kodeksu pracy (przejście zakładu pracy na innego pracodawcę). W okresie od chwili śmierci przedsiębiorcy do dnia wygaśnięcia zarządu sukcesyjnego uprawnienia i obowiązki pracodawcy wykonuje zarządca sukcesyjny.
W przypadku śmierci przedsiębiorcy decyzja związana z przedsiębiorstwem wygasa, co do zasady, z upływem trzech miesięcy od dnia ustanowienia zarządu sukcesyjnego, chyba że w tym terminie został złożony przez zarządcę wniosek o potwierdzenie możliwości wykonywania tej decyzji. Wniosek ten składa się do organu administracji publicznej, który wydał decyzję związaną z przedsiębiorstwem. Organ ten potwierdza, w drodze odrębnej decyzji, możliwość wykonywania dotychczasowej decyzji przez zarządcę sukcesyjnego, jeżeli:
Jeżeli warunki, o których mowa w pkt. 1 powyżej, mają charakter osobisty, uważa się je za spełnione, jeżeli spełnia je zarządca sukcesyjny.
W przypadku, gdy wymogi określone w pkt. 1-3 powyżej, nie są spełnione, organ, w drodze decyzji, odmawia potwierdzenia możliwości wykonywania dotychczas obowiązującej decyzji przez zarządcę sukcesyjnego. W takim przypadku decyzja związana z przedsiębiorstwem wygasa z dniem, w którym decyzja o odmowie potwierdzenia możliwości jej wykonywania przez zarządcę sukcesyjnego stała się ostateczna.
W przypadku natomiast, gdy są spełnione wymogi określone w pkt. 2 i 3 powyżej, zarządca sukcesyjny może wykonywać uprawnienia wynikające z decyzji związanej z przedsiębiorstwem począwszy od dnia złożenia wniosku o potwierdzenie możliwości wykonywania tej decyzji. Z tą samą datą zarządca jest również obowiązany wykonywać obowiązkizwiązane z tą decyzją.
Zarządca sukcesyjny jest obowiązany również wykonać związane z decyzją obowiązki, których termin wykonania upłynął w okresie od dnia śmierci przedsiębiorcy do dnia złożenia wniosku o potwierdzenie możliwości wykonywania tej decyzji. Do ich wykonania zarządca zobowiązany jest przystąpić niezwłocznie po dniu, w którym decyzja potwierdzająca możliwość wykonywania przez niego decyzji związanej z przedsiębiorstwem stała się ostateczna. Wynika więc z tego, że w przypadku wydania decyzji odmownej, zarządca nie jest zobowiązany do wykonania obowiązków wynikających z decyzji, powstałych między datą śmierci przedsiębiorcy a datą złożenia wniosku o potwierdzenie możliwości wykonywania decyzji.
W przypadku, gdyby wykonywanie decyzji związanej z przedsiębiorstwem przez zarządcę sukcesyjnego groziło naruszeniem przepisów prawa albo interesu publicznego, organ administracji publicznej, który wydał decyzję związaną z przedsiębiorstwem, może zakazać, w drodze postanowienia, jej wykonywania przez zarządcę sukcesyjnego do czasu ostatecznego rozstrzygnięcia wniosku o potwierdzenie możliwości wykonywania tej decyzji. Na postanowienie przysługuje zażalenie zarządcy sukcesyjnemu.
W przypadku gdy zarządca sukcesyjny przestał pełnić funkcję, kolejny zarządca sukcesyjny może złożyć wniosek o potwierdzenie możliwości wykonywania decyzji związanej z przedsiębiorstwem w terminie trzech miesięcy od dnia, w którym poprzedni zarządca sukcesyjny został wykreślony z CEIDG. Jeżeli kolejny zarządca sukcesyjny nie złożył wniosku we wskazanym terminie, decyzja związana z przedsiębiorstwem wygasa z upływem ww. 3-miesięcznego terminu.
Decyzja związana z przedsiębiorstwem wygasa również z upływem sześciu miesięcy od dnia wygaśnięcia zarządu sukcesyjnego, chyba że przed tym dniem właściciel przedsiębiorstwa w spadku złoży do organu administracji publicznej wniosek o przeniesienie na niego tej decyzji. Tego rodzaju regulacja może prowadzić jednocześnie do sytuacji, w której, teoretycznie, miałoby dojść do przeniesienia decyzji, która uprzednio już wygasła (np. kolejny zarządca sukcesyjny nie złoży w 3-miesięcznym terminie wniosku o potwierdzenie uprawnienia do wykonywania decyzji związanej z przedsiębiorstwem, zatem decyzja ta wygasa. Następnie zarządca ten, po jakimś czasie, przestaje pełnić swoją funkcję i właścicielowi przedsiębiorstwa przysługuje, teoretycznie, 6-miesięczny termin, na przeniesienie na niego decyzji dotyczącej przedsiębiorstwa). Uprawnienie właściciela przedsiębiorstwa do przeniesienia na niego decyzji zostało bowiem przewidziane wyłącznie w przypadku, gdy nie jest, w danym momencie, ustanowiony zarządca sukcesyjny.
Zarządca sukcesyjny może złożyć do organu prowadzącego rejestr działalności regulowanej oraz inny rejestr wniosek o zmianę oznaczenia działalności przedsiębiorcy wpisanego do rejestru na firmę przedsiębiorcy z dodaniem oznaczenia "w spadku", wskazując imię i nazwisko zarządcy sukcesyjnego oraz jego numer PESEL i numer identyfikacji podatkowej (NIP), o ile taki numer posiada, w terminie miesiąca od dnia ustanowienia zarządu sukcesyjnego. Wpis przedsiębiorcy do rejestru nie podlega wykreśleniu z chwilą jego śmierci, jeżeli zarządca sukcesyjny złoży:
Powyższe zasady stosuje się do działalności regulowanej oraz działalności wymagającej wpisu do innego niż rejestr działalności regulowanej rejestru prowadzonego przez organ administracji publicznej. Nie dotyczą one z kolei przypadku, gdy zgodnie z odrębnymi przepisami, regulującymi wykonywanie tej działalności, do odpowiedniego rejestru może zostać wpisana wyłącznie osoba fizyczna.
Jeśli potrzebujecie Państwo pomocy dotyczącej zarządu sukcesyjnego, zachęcamy do kontaktu.
Chcesz wiedzieć więcej o naszym zespole?
