Do góry

Pracodawca odpowiada za szkodę wyrządzoną przez pracownika.

14.07.2014 | Prawo w pracy

"

zęstym zagadnieniem, z którym zdarza się zmierzyć przedsiębiorcom jest kwestia odpowiedzialności materialnej za szkodę wyrządzoną przez pracownika. Tematyka ta została uregulowana w Kodeksie pracy, jednakże niejednokrotnie nastręcza problemy w praktyce.

Co do zasady z art. 120 § 1 Kodeksu pracy wynika wprost, że w razie wyrządzenia przez pracownika przy wykonywaniu przez niego obowiązków pracowniczych szkody osobie trzeciej, zobowiązany do naprawienia szkody jest wyłącznie pracodawca.

Powstanie tej odpowiedzialności po stronie pracodawcy zachodzi jednak tylko, jeśli zachowanie sprawcy szkody (pracownika) pozostaje w ścisłym związku z czynnościami, które podjął w ramach obowiązującego stosunku pracy i w ramach działalności przedsiębiorstwa.

W praktyce jednak rozgraniczenie tych przypadków może powodować problemy.

Zgodnie ze stanowiskiem przedstawionym przez Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 5 maja 1998 r. (I CKU 110/97), art. 120 § 1 Kodeksu pracy stanowi, że w razie wyrządzenia szkody przez pracownika przy wykonywaniu przez niego obowiązków pracowniczych osobie trzeciej, zobowiązany do naprawienia szkody jest wyłącznie pracodawca. Obowiązek naprawienia szkody wyrządzonej przez pracownika osobie trzeciejnie obciąża zakładu pracy, gdy wyrządzenie tej szkody nastąpiło jedynie przy sposobności zatrudnienia w zakładzie pracy, tj. nie przy wykonywaniu powierzonych pracownikowi zadań w stosunku pracy.

Z kolei w wyroku z dnia 28 czerwca 2002 roku (II CKN 1001/2000) stwierdzono, że przepis art. 120 Kodeksu pracy jest przepisem szczególnym do § 33 rozporządzenia Ministra Finansów z 9 grudnia 1992 r. w sprawie ogólnych warunków obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych… (Dz. U. 1992 r. Nr 96 poz. 475). W obecnym stanie prawnym ubezpieczycielowi nie przysługuje roszczenie regresowe w stosunku do kierowcy, który szkodę wyrządził nieumyślnie w ramach wykonywania obowiązków pracowniczych.

Przez osobę trzecią rozumie się także innego pracownika tego samego pracodawcy. Przepis art. 120 § 1 Kodeksu pracy wyłącza opartą na przepisach prawa cywilnego odpowiedzialność pracownika wobec drugiego pracownika za szkodę wyrządzoną z winy nieumyślnej przy wykonywaniu przez niego obowiązków pracowniczych (uchwała SN z dnia 12.06.1976 r., III CZP 5/76).

W przypadku naprawienia przez pracodawcę szkody osobie trzeciej, przysługuje mu regres do pracownika, który spowodował tę szkodę nieumyślnie jedynie co do wysokości określonej w art. 119 Kodeksu pracy –maksymalnie do wysokości 3-miesięcznego wynagrodzenia pracownika w chwili wyrządzenia szkody. Pracodawca nie może zatem domagać się od pracownika odszkodowania w wysokości odpowiadającej kwocie wypłaconej osobie trzeciej, jeżeli przekracza ona trzykrotność miesięcznego wynagrodzenia pracownika. Pracodawca ograniczony jest bowiem regulacją z art. 119 Kodeksu pracy. Jednakże ograniczenie to nie ma zastosowania w przypadku wyrządzenia przez pracownika szkody z winy umyślnej. W takim przypadku stosownie do art. 122 Kodeksu pracy pracownik zobowiązany jest do naprawienia szkody w pełnej wysokości.

Nawet w przypadku gdy pracownik przy wykonywaniu obowiązków pracowniczych jednym nieumyślnym działaniem wyrządził szkodę pracodawcy i osobom trzecim, łączna suma odszkodowania należnego pracodawcy z mocy art. 114 i 120 § 2 Kodeksu pracy nie może przewyższać kwoty trzymiesięcznego wynagrodzenia pracownika (Uchwała Sądu Najwyższego – Izba Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 8 października 1975 r. IV PZP 8/75)

Zwrócić w tym miejscu należy uwagę na treść art. 118 Kodeksu pracy, który wprowadza współodpowiedzialność pracowników za szkodę. Przepis ten stanowi, że w razie wyrządzenia szkody przez kilku pracowników każdy z nich ponosi odpowiedzialność za część szkody stosownie do przyczynienia się do niej i stopnia winy. Jeżeli nie jest możliwe ustalenie stopnia winy i przyczynienia się poszczególnych pracowników do powstania szkody, odpowiadają oni w częściach równych.

Roszczenie regresowe pracodawcy w stosunku do pracownika, który przy wykonywaniu obowiązków pracowniczych wyrządził szkodę osobie trzeciej, powstaje z chwilą zaspokojenia przez pracodawcę roszczeń osoby trzeciej. Termin przedawnienia roszczenia regresowego pracodawcy liczy się od chwili naprawienia szkody, a nie od chwili jej wyrządzenia przez pracownika (wyrok SN z dnia 16 września 1997 r. I PKN 261/97).

Obecna regulacja prawna przerzuca zatem ryzyko za szkodę wyrządzoną osobie trzeciej przez pracownika przy wykonywaniu przez niego obowiązków pracowniczych na pracodawcę, któremu przysługuje wprawdzie roszczenie regresowe względem pracownika, jednakże w ograniczonej wysokości.

"
Czytaj też

Procedura Zwolnień Grupowych – Krok po Kroku

10.06.2024
W ostatnim czasie doniesienia medialne donoszą o zwolnieniach grupowych w polskich zakładach pracy. Jak wynika z komunikatu Głównego Urzędu Statystycznego z końca marca bieżącego roku 159 firm zadeklarowało zwolnienie grupowe 17 tys. pracowników. Pracodawcy decydujący się na ten krok muszą pamiętać o…

Zasady ustalania wynagrodzenia pracowników zatrudnionych w podmiotach leczniczych

18.01.2024
Osoby świadczące pracę w podmiotach leczniczych są szczególną kategorią pracowników, których wynagrodzenie wcale nie musi być ustalane zgodnie z powszechnie wszystkim znaną Ustawą z dnia 10 października 2022 roku o minimalnym wynagrodzeniu za pracę. Do niektórych pracowników podmiotów leczniczych może…

Zmiany w prawie pracy work-life-balance

11.04.2023
Dnia 4 kwietnia 2023 roku w Dzienniku Ustaw opublikowana została ustawa z dnia 9 marca 2023 roku o zmianie ustawy Kodeks pracy oraz niektórych innych ustaw. Nowelizacja wprowadza zmiany objęte dwiema unijnymi dyrektywami tzw. rozwiązania work-life-balance. Wprowadzają one zmiany prorodzicielskie…