Tarcza antykryzysowa wprowadziła przepisy odnoszące się do działalności podmiotów udzielających kredytów i pożyczek na podstawie ustawy o kredycie konsumenckim, co za tym idzie dotyczą one także firm pożyczkowych. Największe firmy zajmujące się udzielaniem pożyczek, w tym pożyczek online, wstrzymały udzielanie nowych pożyczek lub zapowiadają wycofanie się z rynku.
Jakie zmiany wpływające na działalność firm pożyczkowych wprowadzono przy okazji uchwalania tzw. „Tarczy Antykryzysowej”? Czy to koniec firm pożyczkowych?
I. Ograniczenie wysokości maksymalnych pozaodsetkowych kosztów kredytu (MPKK) w umowie kredytu konsumenckiego (pożyczki konsumenckiej).
Tarcza wprowadza drakońskie ograniczenie maksymalnych kosztów pozaodsetkowych kosztów kredytu w porównaniu do obecnie obowiązującego wzoru. Ponadto jest to też rozwiązanie bardziej rygorystyczne niż było planowane w projekcie ustawy antylichwiarskiej, która utknęła w Sejmie w 2019 roku.
Wcześniej:
MPKK ≤(K x 25%)+(K x n/R x 30%)
MPKK – maksymalnie pozaodsetkowe koszty kredytu
K – całkowita kwota kredytu
n – okres spłaty w dniach
R – liczba dni w roku
Obecnie tarcza wprowadza następujące rozwiązania:
a. dla kredytów o okresie spłaty 30 dni
i dłuższym:
MPKK ≤(K x 15%)+(K x n/R x 6%)
b. dla kredytów o okresie spłaty krótszym niż 30 dni:
MPKK ≤K x 5%
Ponadto tarcza wprowadza ogólne ograniczenie, że pozaodsetkowe koszty kredytu konsumenckiego nie mogą przekraczać 45% całkowitej kwoty kredytu. Tym samym udzielanie pożyczek konsumenckich staje się praktycznie nieopłacalne.
Co więcej tarcza antykryzysowa wprowadza też regulację, zgodnie z którą koszty pozaodsetkowe kredytu konsumenckiego, wynikające z umowy o kredyt konsumencki nie należą się w cześć przekraczającej powyższe ograniczenia. Wydaje się, iż odnosi się to już do umów zawartych przed wejściem w życie tarczy, które przewidywały większe koszty pozaodsetkowe.
II. Udzielanie kolejnego kredytu konsumenckiego/pożyczki – zmiany w Tarczy Antykryzysowej.
Tarcza antykryzysowa wprowadza także regulacje dotyczące sposobu obliczania MPKK (maksymalne pozaodsetkowe koszty kredytu) przy kolejnych kredytach/pożyczkach. Mianowicie, jeżeli kredytodawca udzieli w terminie 120 dni od wypłaty pierwszego kredytu kolejnego kredytu/pożyczki konsumentowi, który nie dokonał pełnej spłaty poprzedniego, to
a. całkowitą kwotę kredytu dla celów obliczenia MPKK (maksymalne pozaodsetkowe koszty kredytu) stanowi kwota pierwszego kredytu;
b. pozaodsetkowe koszty kredytu obejmują sumę pozaodsetkowych kosztów wszystkich kredytów i pożyczek udzielonych w tym okresie.
III. Naruszenie obostrzeń – wysokie kary, które może nałożyć UOKiK.
Naruszenie ograniczeń związanych z udzielaniem kredytów konsumenckich i pożyczek opisanych w pkt I i II może stanowić praktykę naruszającą zbiorowe interesy konsumentów. Oznacza to, iż w przypadku gdyby UOKiK powziął informację o stosowaniu przez kredytodawcę (firmę pożyczkową) wyższych stawek kosztów pozaodsetkowych w drodze stosowanego postępowania może wydać decyzję nakazującą zaprzestanie takiego działania. Ponadto w razie stwierdzenia takich naruszeń może nałożyć karę do 10% obrotu za rok poprzedzający rok nałożenia kary, a jeśli przedsiębiorca nie uzyskał obrotu ponad 100 000 euro, bierze pod uwagę średni przychód z 3 poprzednich lat. Kara może zostać nałożona także na osobę zarządzającą.
IV. Okres obowiązywania.
Przepisy wprowadzające obniżone MPKK (maksymalne pozaodsetkowe koszty kredytu) tracą moc po roku od dnia wejścia w życie ustawy czyli 1 kwietnia 2021 roku. Po tym terminie kredytodawca / firma pożyczkowa może dalej stosować stawki MPKK (maksymalne pozaodsetkowe koszty kredytu) zgodnie z ustawą o kredycie konsumenckim.
1. Aplikant adwokacki Tomasz Grot
2. Radca prawny Adrian Achtelik
