Do góry

Klienci biznesowi

Kancelaria

COMPLIANCE

Jako Kancelaria braliśmy udział w opracowywaniu i przygotowywaniu polityk compliance w organizacjach będących naszymi Klientami. Zmieniająca się rzeczywistość prawna, dodatkowe regulacje, uprawnienia i obowiązki, powodują, że często zarządy czy kierownicy jednostek zmuszeni byliby stale studiować coraz to nowe regulacje prawne. Rzeczą Kancelarii jest analiza i ocena obowiązujących, prawnych norm oraz przyjętych wzorców postępowania w firmie. Udział Kancelarii w procesie oceny prawidłowości postępowania organizacji, to także sugestie wprowadzenia nowych, poprawy lub zmiany dotychczasowych reguł postępowania czy zachowań. W zależności od przyjętej koncepcji i zakresu zlecenia Kancelaria dokonuje oceny, czy firma narażona jest na ryzyko odpowiedzialności, także karnej i w jakim stopniu. W tym celu prawnicy Kancelarii, adwokaci lub radcowie prawni przeprowadzają wewnętrzne audyty, wdrażają w spółkach i innych organizacjach polityki wewnętrzne, w tym te będące efektem przynależności do określonej grupy kapitałowej oraz określone kodeksy branżowe.

Nie ulega kwestii, że stosowanie polityki compliance to obecnie domena średnich i dużych przedsiębiorstw, dla których ład korporacyjny ma szczególne znaczenie. Jesteśmy jednak przekonani, że potrzeby w tym zakresie będą ewoluować ku mniejszym firmom, w szczególnym tym chcącym usankcjonować określone reguły, wzorce i wartości.  Kancelaria jest do Państwa dyspozycji na etapie przeprowadzania audytów, w tym audytów dotyczących ochrony danych osobowych, przygotowywania raportów i opinii, konsultowania rozwiązań szczegółowych z compliance officerami,  wdrażania polityk compliance oraz szkoleń m.in. z zakresu przepisów antykorupcyjnych, innych przepisów karnych czy przepisów z zakresu ochrony konkurencji i konsumentów.

Odpowiedzialność podmiotów zbiorowych

Obecnie obowiązująca ustawa o odpowiedzialności podmiotów zbiorowych za czyny zabronione pod groźbą kary, określa zasady odpowiedzialności podmiotów zbiorowych za czyny zabronione pod groźbą kary jako przestępstwa lub przestępstwa skarbowe oraz zasady postępowania w przedmiocie takiej odpowiedzialności. Ustawa dotyczy osób prawnych oraz jednostek organizacyjnych nieposiadających osobowości prawnej, którym ustawa przyznaje zdolność prawną. W praktyce więc będzie mieć zastosowanie do spółek kapitałowych  – spółek z ograniczoną odpowiedzialnością oraz spółek akcyjnych oraz spółek osobowych – spółki jawnej, partnerskiej, komandytowej i komandytowo-akcyjnej. Jaki związek ma więc compliance z ustawą o odpowiedzialności podmiotów zbiorowych? Czy compliance officer jest potrzebny firmie?

Warto pamiętać, że przepisy dotyczące odpowiedzialności podmiotów zbiorowych, ewoluują. Zasadniczo obecne przepisy przewidują odpowiedzialność ww. podmiotu za czyn zabroniony popełniony przez osobę działającą w imieniu lub na rzecz podmiotu zbiorowego  w ramach uprawnienia lub obowiązku do jego reprezentowania (np. członek zarządu spółki, wspólnik spółki osobowej), podejmowania w jego imieniu decyzji albo przy przekroczeniu tego uprawnienia lub niedopełnieniu tego obowiązku. Ponadto o odpowiedzialności podmiotu zbiorowego będziemy mówić, jeśli czyn zabroniony popełniła osoba dopuszczona do działania w wyniku przekroczenia uprawnień lub obowiązków przez osobę działająca w imieniu lub na rzecz podmiotu zbiorowego. Co więcej odpowiedzialność podmiotu zbiorowego powstanie jeśli czyn został popełniony przez daną osobę za zgodą lub wiedzą np. zarządu czy wspólnika spółki osobowej. Innymi słowy ustawa ustanawia krąg podmiotowy osób mogących popełnić czyn zabroniony, który skutkował będzie odpowiedzialnością podmiotu zbiorowego.

Trzeba pamiętać, że warunkiem odpowiedzialności jest to, aby to zachowanie przyniosło lub mogło przynieść korzyść podmiotowi zbiorowemu. Co ważne może być to nawet korzyść niemajątkowa. Drugim warunkiem pociągnięcia podmiotu zbiorowego do odpowiedzialności – jest skazanie ww. osoby prawomocnym wyrokiem sądu. Warto wiedzieć, że po spełnieniu wszystkich przesłanek odpowiedzialności sąd orzekający będzie miał prawo nałożyć na podmiot zbiorowy karę w wysokości do 5 mln. złotych. Może także orzec przepadek przedmiotów pochodzących z przestępstwa, korzyści majątkowej lub jej równowartości.

Warto już w tym miejscu zasygnalizować rzecz mającą niebagatelne znaczenie z punktu widzenia compliance w organizacji.  W niedługim czasie dojdzie do przebudowania zasad odpowiedzialności podmiotów zbiorowych, poprzez ułatwienie możliwości dochodzenia odpowiedzialności podmiotu zbiorowego poprzez, między innymi, umożliwienie pociągnięcia do odpowiedzialności takiego podmiotu nawet bez wyroku skazującego za czyn zabroniony, osoby działającej w imieniu i na rzecz tego podmiotu (a jedynie po wyczerpaniu znamion tego czynu) oraz zwiększenie ustawowego zagrożenia karą nawet do 30 mln. złotych, a przy spełnieniu niektórych przesłanek nawet do 60 mln. złotych. W zakresie compliance powołanie osoby lub komórki organizacyjnej, nadzorującej przestrzeganie przepisów regulujących działalność podmiotu (odpowiedzialnej za zarządzenie ryzykiem)  może się okazać niezbędne.

Compliance officer

Dlaczego posiadania osoby Compliance Officer może mieć niesłychanie duże znaczenie dla firmy?

Compliance oficer ma zadanie kontrolować przestrzeganie przepisów w organizacji – tych powszechnie obowiązujących, ale także tych branżowych czy obowiązujących wewnątrz firmy. Compliancie oficer to osoba odpowiedzialna za zarządzanie ryzykiem w firmie, której rolą jest minimalizowanie ryzyka braku zgodności z regulacjami, a co za tym idzie stratom finansowym, utracie  renomy czy reputacji. Charakterystyczne jest korzystanie z usług Compliance Officera w przedsiębiorstwach prowadzących biznes na większą skalę, będących przez to bardziej zagrożonymi na wszelkiego rodzaju naruszenia.  Osoba  lub komórka organizacyjna odpowiedzialna za compliance w firmie, wzmacnia markę, dobre imię firmy i umacnia ją od podstaw, utwierdzając partnerów i kontrahentów o solidności, a przede wszystkim uczciwości danej organizacji. Naszym zdaniem skuteczny compliance officer w organizacji, to wiedza merytoryczna z zakresu obowiązującego prawa, znajomość branży i reguł korporacyjnych, to analiza zmieniających się przepisów – w tym także tych projektowanych, przyszłych. Chodzi bowiem o takie przygotowanie organizacji, aby bez szwanku dla jej jakości i ciągłości działalności, nowe reguły czy zasady zostały szybko wdrażane.

Zgodnie z projektowanymi przepisami ustawy o odpowiedzialności podmiotów zbiorowych, jednym z warunków pociągnięcia do tej odpowiedzialności jest jedynie wyczerpanie znamion czynu zabronionego (np. przez członka zarządu lub pracownika) i ustalenie takiej nieprawidłowości w organizacji działalności podmiotu zbiorowego, która ułatwiła lub umożliwiła popełnienie czynu zabronionego, chociaż inna organizacja działalności mogła zapobiec popełnieniu tego czynu. O takiej nieprawidłowości będzie natomiast mówić przykładowo, jeśli nie zostały określone zasady postępowania na wypadek zagrożenia popełnienia czynu zabronionego lub skutków niezachowania reguł ostrożności, lub nie została określona osoba lub komórka organizacyjna, nadzorująca przestrzeganie przepisów i zasad regulujących działalność podmiotu. Innymi słowy praca osób wykonujących funkcję compliance officer nabrać może zupełnie innej wartości i bezpośrednio będzie wpływać, na zasadność pociągnięcia podmiotu zbiorowego do odpowiedzialności finansowej.