Marta Ostrowska-Wcisło radca prawny
- kompleksowa obsługa prawna jednostek sektora finansów publicznych
- prawo pracy i prawo cywilne
- obsługa prawna podmiotów gospodarczych
- prawo autorskie
Chcesz wiedzieć więcej o naszym zespole?
Od momentu wejścia w życie Ustawy o fundacjach rodzinnych w 2023 roku minęło już 1,5 roku a od tego czasu zarejestrowano ich już ponad 2 000. Skuteczność fundacji rodzinnej, jako narzędzia sukcesji majątkowej i ochrony aktywów, przyciągnęła w tym czasie przede wszystkim przedsiębiorców prowadzących rodzinne biznesy. Zwróciła jednak również uwagę Ministerstwa Finansów, które widzi konieczność zmiany przepisów podatkowych, by przeciwdziałać potencjalnym nadużyciom.
Z czego wynika, zapowiadana od miesięcy, możliwość zmiany prawa dotyczącego fundacji rodzinnych 2025? Jakie będą jej konsekwencje?
Celem wprowadzenia fundacji rodzinnych w polskim porządku prawnym była potrzeba zapewnienia efektywnego narzędzia do ochrony majątku rodzinnego i zarządzania nim poprzez umożliwienie m.in. wielopokoleniowej sukcesji przedsiębiorstw prowadzonych przez członków rodziny.
Głównym problemem, jaki pojawił się wokół fundacji rodzinnych w ostatnim czasie, jest stanowisko Ministerstwa Finansów, zgodnie z którym obecne preferencje podatkowe dla fundacji rodzinnych stwarzają ryzyko nadużyć, w tym unikania płacenia podatków. Swoje stanowisko Minister Finansów opiera m.in. na informacjach wynikających z raportowania schematów podatkowych, interpretacjach podatkowych, w których Krajowa Administracja Skarbowa (KAS) dopatrzyła się potencjalnych prób unikania opodatkowania oraz wnioskach o wydanie opinii zabezpieczającej dotyczących osiągnięcia korzyści podatkowej.
Zarówno posłowie jak i doradcy podatkowi czy prawnicy w odpowiedzi na powyższe zarzuty Ministerstwa Finansów wskazują zgodnie, że Ministerstwo Finansów nie przeprowadziło żadnej analizy ani badań, które potwierdzałyby jaki konkretnie udział w dotychczas zarejestrowanych fundacjach rodzinnych, mają mieć te założone rzekomo w celu unikania opodatkowania i w jaki sposób zostało to zweryfikowane.
Ponadto, złożenie wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej w sprawie fundacji rodzinnej jest możliwe na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej i stanowi legalny środek prawny każdego podatnika, który chce uzyskać pewność co do sposobu stosowania przepisów prawa podatkowego i zminimalizować ryzyka błędnej interpretacji przepisów. Fundacje rodzinne jako stosunkowo nowe rozwiązanie w polskim systemie prawnym, często spotykają się z niejasnościami dotyczącymi stosowania przepisów podatkowych – dlatego składanie wniosku o interpretację indywidualną jest przydatnym narzędziem, aby uzyskać pewność co do poprawności stosowania prawa podatkowego i nie może być traktowane przez Krajową Administrację Skarbową ani Ministerstwo Finansów jako próby obejścia prawa.
Poniżej znajdują się przykłady interpretacji podatkowych w sprawie fundacji rodzinnych, w których Dyrektor KIS nie zgodził się ze stanowiskiem wnioskodawców. Zaprezentowane w interpretacjach podatkowych zagadnienia stanowić mogą dla Ministerstwa Finansów potencjalne kierunki nadużywania przepisów podatkowych dotyczących fundacji rodzinnych.
Sprzedaż otrzymanych walut wirtualnych nie jest zwolniona z opodatkowania podatkiem dochodowym od osób prawnych. Wirtualnych walut nie można uznać za prawa o podobnych charakterze do papierów wartościowych i instrumentów pochodnych. Obrót walutą wirtualną nie jest uwzględniony w art. 5 Ustawy o fundacji rodzinnej, więc nie jest to działalność gospodarcza jaką może wykonywać fundacja rodzinna.
Udzielanie pożyczek przez fundację rodzinną podmiotom niewskazanym w ustawie o fundacji rodzinnej tj. podmiotom innym niż spółki kapitałowe, w których fundacja rodzinna posiada udziały albo akcje, spółki osobowe, w których uczestniczy jako wspólnik oraz beneficjenci fundacji rodzinnej, podmiotom zewnętrznym, będzie opodatkowany stawką podatku wynoszącą 25% podstawy opodatkowania. Dozwoloną działalnością fundacji jest udzielanie pożyczek tylko i wyłącznie podmiotom wskazanym wprost w Ustawie o fundacji rodzinnej.
Przychody Fundacji z tytułu udziału w transparentnej podatkowo spółce typu SCSp z siedzibą w Luksemburgu nie będą podlegały zwolnieniu z opodatkowania podatkiem dochodowym od osób prawnych. Brak jest podstaw do uznania, że transparentna spółka typu SCSp z siedzibą w Luksemburgu jest podmiotem o podobnym charakterze do spółek handlowych, tym bardziej do funduszy inwestycyjnych czy też spółdzielni.
Dowiedz się więcej » Najciekawsze orzeczenia podatkowe dotyczące fundacji rodzinnej.
Uważaj na zarzut nadużycia przepisów prawa podatkowego przy tworzeniu fundacji rodzinnej.
Obecnie w wykazie prac legislacyjnych i programowych Rady Ministrów widnieje projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw (numer UD116). Planowany termin przyjęcia tego projektu niebawem upłynie, gdyż obejmować miał III/IV kwartał 2024 roku. Póki co konkretny projekt jeszcze nie powstał a ścieżka legislacyjna nie rozpoczęła się.
Wśród sygnalizowanych przez Ministerstwo zmian w opodatkowaniu fundacji rodzinnych wymienia się:
Ministerstwo Finansów podnosi, że obecne przepisy, zgodnie z którymi można zbywać majątek należący do fundacji rodzinnej, jeśli nie został on wniesiony z wyłącznym zamiarem jego zbycia, są nieprecyzyjne. Proponuje więc, aby sprzedaż majątku wniesionego do fundacji przez fundatora, beneficjenta lub podmioty powiązane była objęta 19% podatkiem, jeśli nastąpi przed upływem 15 lat od momentu wniesienia.
Planuje się również wprowadzenie zmian w przepisach dotyczących daniny solidarnościowej, które mają objąć świadczenia wypłacane beneficjentom fundacji rodzinnych. Planowane zmiany zakładają, że świadczenia otrzymywane przez beneficjentów z fundacji rodzinnych będą wliczane do podstawy obliczenia daniny solidarnościowej.
Jakie skutki spowodują zmiany w planowanym na ten moment kształcie? Poniżej wyjaśniamy 2 główne konsekwencje zmiany w opodatkowaniu fundacji rodzinnych.
Planowane zmiany w przepisach podatkowych dotyczących fundacji rodzinnych mają na celu opodatkowanie zbycia majątku wniesionego do fundacji przez fundatora, beneficjenta lub podmioty powiązane, jeśli transakcja ta nastąpi przed upływem 15 lat od momentu wniesienia do fundacji. Taka transakcja ma podlegać opodatkowaniu stawką 19%. Po upływie 15 lat takie zbycie jest zwolnione z podatku dochodowego.
Należy zauważyć, że sprzedaż nieruchomości po prostu przez zwykłą osobę fizyczną również podlega opodatkowaniu 19% podatkiem dochodowym od osób fizycznych, jeśli do sprzedaży doszło przed upływem 5 lat od końca roku kalendarzowego, w którym doszło do jej nabycia. Po upływie 5 lat taka sprzedaż jest zwolniona z podatku dochodowego.
Porównanie korzystniejszych zasad opodatkowania dla osób fizycznych (możliwość zwolnienia z podatku po 5 latach) z bardziej restrykcyjnymi zasadami dla fundacji rodzinnych (konieczność odczekania 15 lat) może wpłynąć negatywnie na rozwój i popularność fundacji rodzinnych jako narzędzia sukcesji majątkowej. Wprowadzenie takiej zmiany może być postrzegane jako hamujące i ograniczające efektywne zarządzanie majątkiem, co stoi w sprzeczności z ideą wspierania stabilności majątkowej i sukcesji rodzinnej.
Danina solidarnościowa to dodatkowy podatek wprowadzony w Polsce w celu zwiększenia obciążeń najzamożniejszych obywateli i wsparcia finansowania działań społecznych. Stawka daniny wynosi 4% i jest naliczana od nadwyżki dochodu ponad 1 milion złotych. Oznacza to, że podatek ten dotyczy wyłącznie tej części dochodów, która przekracza wskazany próg. Dotychczas nie obejmowała ona świadczeń wypłacanych przez fundacje rodzinne beneficjentom.
Planowane jest objęcie świadczeń wypłacanych przez fundacje rodzinne podstawą obliczenia daniny solidarnościowej. Oznacza to, że beneficjenci fundacji, którzy otrzymują wysokie świadczenia, mogą zostać obciążeni dodatkową daniną, jeśli ich dochody przekraczają próg 1 mln zł.
W wydanej 5 listopada 2024 roku odpowiedzi Ministra Finansów na ponowną interpelację poselską numer 4603 dotyczącą fundacji rodzinnej, Minister podkreślał, że propozycje zmian w zasadach opodatkowania fundacji rodzinnych są wstępne a powstające koncepcje są dopiero konsultowane z przedstawicielami środowisk firm rodzinnych. Przed ewentualnym wejściem w życie jakichkolwiek zmian upłynie zapewne jeszcze wiele miesięcy albo i lat – o ile oczywiście projekt powstanie i zostanie przyjęty. Na pewno każdy kto zarejestrował już fundację rodzinną lub ma plan dopiero ją założyć, powinien uważnie obserwować działania ustawodawcy.
Chcesz wiedzieć więcej o naszym zespole?
